جستجو در:
دوره 1، شماره 3 - ( 1389 )
جلد 1 شماره 3 صفحات 152-133 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
عشقی فاطمه. تأثیرسعدی بر آثار ولتـر (فیلسوف قرن 18 فرانسه). جستارهای زبانی. 1389; 1 (3) :133-152
استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده: (9053 مشاهده)
تحقیقات وسیعی درباره سعدی و غرب تا به‌حال انجام شده است، اما سهم سعدی در آثار ولتر، این فیلسوف روشنگر که امروز حتی به‌نام پیش‌کسوتِ تساهل و تسامح شناخته شده است و تمام دوران طولانی زندگیش را برای بهبود جوهره وجود انسانی چه از طریق حکایات (معروف‌ترین آن‌ها زدیگ یا صادق) و چه از طریق تحقیقات تاریخی (تاریخ شاهان یا تتبع بر اخلاقیات) صرف کرد بسیار است. فیلسوفی چون ولتر در سعدی همان آنی را پیدا کرد که تا آخر قرن 17 افکار مسالمت‌جویانه‌اش به‌خصوص نزد سیاحان پروتستان ستایش شد. از اوایل قرن 18 روشنگران برای اشاعه مرام فلسفی خود بر پایه انسانگرایی مسیحی کلاسیک جدید خلاف کلاسیک یونان باستان در جهت بهبود وضع سیاسی و مذهبی جامعه فرانسه بر مبنای وضع قوانین و اعتلای اخلاقیات احتیاج به منابع زنده و مستدل از کشورهای بر سر زبان و دور از اروپا داشتند. خواهان آن بودند که با نشان‌دادن فرهنگ غنی دیگری کمبودها و خود‌باوری‌های بی‌محتوای طبقه فرهنگ‌زده فرانسه را انتقاد کنند. شواهد و تحقیقات نشان می‌دهد که ولتر بیش از آنچه به‌طورگذرا بخواهیم درباره اثر‌پذیریش از سعدی در قسمتی از حکایاتش بگوییم به او مدیون است. جای پای او را چه مستقیم آنجا که خود اعتراف می‌کند و چه غیر‌مستقیم آنجا که در تأملات و واکنش‌هایش انعکاس می‌یابد، می‌توان جست‌وجو کرد. در ادبیات ولتر نه تنها شرق افسانه‌ای با طنز و استعاراتش نفوذ دارد، بلکه فلســـفه اخلاقی، خداپرستی و سیاسی و بالاخره ایده‌آل انسان‌دوستی سعدی نیز در نوشته‌هایش(1) حلول کرده است؛ به‌همین دلیل هم منابعی را که نشان می‌دهند ولتر از سعدی بهره‌ها برده است، نباید از نظر دور داشت، زیرا این منابع می‌توانند ادعای تفاهم ولتر با سعدی را در این پژوهش ثابت کنند و دلایلی بر پیشرفت تأثیر افکار سعدی بر میراث‌گذاران اواخر قرن و شعرا، محققان و مترجمین قرن 19و ادبیات نوین باشند.
انتشار: 1389/10/14
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |