دوره 8، شماره 2 - ( 1396 )                   جلد 8 شماره 2 صفحات 170-149 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23223081.1396.8.2.10.0

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sharif B, amouzadeh M. Persian Compound Verb Formation from a Cognitive Grammar Viewpoint. LRR 2017; 8 (2) :149-170
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-10562-fa.html
شریف بابک، عموزاده محمد. تشکیل افعال مرکب فارسی از منظر دستور شناختی. جستارهای زبانی. 1396; 8 (2) :149-170

URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-10562-fa.html

تشکیل افعال مرکب فارسی از منظر دستور شناختی
بابک شریف1 ، محمد عموزاده* 2
1- دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2- استاد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده:   (10381 مشاهده)
نحوه تشکیل فعل مرکب فارسی تاکنون کمتر مورد توجه زبان‌شناسان بوده است. هدف این مقاله قرار دادن اجزای فعل مرکب در بافت‌هایی زبانی است که تصورشان به‌مثابه عامل انگیزشِ تشکیل فعل مرکب، موجه به‌نظر می‌رسد. به عقیده نگارندگان، افعال مرکب را می‌توان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم حاصل فرایند انضمام دانست. در اینجا مفهومی گسترده از انضمام مورد نظر است که آن را باXI   نشان می‌دهیم و در آن X شامل مقولات اسم، صفت و گروه حرف اضافه‌ای می‌شود. بر این اساس و با استفاده از برخی مفاهیم دستور شناختی می‌توان گفت فعل مرکب از بند کامل اولیه‌ای نشئت می‌گیرد که در فرایند عبور از مسیر ترکیب، یک عنصر فعلی و یک عنصر غیرفعلی از آن انتخاب و به هم منضم می‌شوند. در این مسیرِ فرضی، گاهی موضوع فعل حذف، و متمم یا وابسته آن که برجستگی شناختی بیشتری دارد، به فعل منضم می‌شود. در ادامه مقاله، فعل‌های مرکب ساخته‌شده با پرکاربرترین همکرد فارسی، یعنی «کردن» بررسی و نشان داده می‌شود که متناظر با معانی مختلف فعل «کردن» در مقام فعل سنگین، مانند «انجام دادن» و «ساختن»، مسیرهای مختلفی برای تشکیل دسته‌های مختلف فعل مرکب با این همکرد قابل ترسیم است. به‌علاوه، هر فعل مرکب طرحواره‌ای ساختی در اختیار گویشوران قرار می‌دهد که جوازبخش فعل‌های مرکب جدیدی با همان فعل سبک خواهد بود.
 
واژه‌های کلیدی: واژگان کلیدی: فعل مرکب فارسی، فعل سبک، دستور شناختی، انضمام، طرحواره ساختی
متن کامل [PDF 302 kb]   (3533 دریافت)    
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: زبان شناسی
انتشار: 1396/3/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.