دوره 13، شماره 2 - ( 1401 )                   جلد 13 شماره 2 صفحات 621-587 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Ramazanpour R, Amouzadeh M, Rezaei H. A Discourse-Pragmatic Study of in & ân (this & that) in Daily Persian Conversations. LRR 2022; 13 (2) :587-621
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-43615-fa.html
رمضان پور رمضان، عموزاده محمد، رضایی حدائق. ابعاد کاربردشناختی و گفتمانی عبارات اشاره‌ای «این» و «آن» در گفت‌وگوهای روزمرۀ زبان فارسی. جستارهای زبانی. 1401; 13 (2) :587-621

URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-43615-fa.html


1- دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2- دانشگاه سون یات سن، چین/ استاد گروه زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران ، amouzadeh@fgn.ui.ac.ir
3- استادیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده:   (1594 مشاهده)
در سنت مطالعاتی نقش‌گرایانه برای زبان سه کارکرد گزاره‏ای (مفهومی)، متنی و بینِ‏فردی ملحوظ شد. در راستای این رویکرد، پژوهش حاضر بر آن است معانی مختلف «این» و «آن» را در فارسی توصیف کرده، و نشان دهد چگونه مبانی دستوری‏شدگی می‏تواند برای بررسی هم‌زمانی تنوع معنایی این عناصر زبانی به‌منزلۀ نقش‏نمای گفتمانی به‌کار بسته شود. به این منظور، با استناد به الگوی نظری برخی زبان‏شناسان (Traugott & Dasher, 2002) از ابزار و مفاهیم این نظریه بهره گرفته شد و انواع کاربرد این عناصر زبانی در سه بافت گزاره‏ای (مفهومی)، انتقالی و گفتمانی تحلیل شد. تحلیل داده‏ها،‏ نشان می‏دهد «این» و «آن» در معنای گزاره‏ای ـ مفهومی به‌صورت برون‏زبانی، مرجع‌داری و متنی و همچنین در بافت‏های انتقالی برای بازیابی اطلاعات زبانی، فرافکن اشاره‏ای، بیان عواطف و احساسات، اجتناب از بیان صریح مفاهیم ناخوشایند و تشخیص مدلول به‌کار گرفته می‏شود. بررسی داده‏ها همچنین نشان می‏دهد، دستوری‏شدگی «این»، پس از بافت‏های انتقالی ادامه یافته و به‌منزلۀ نقش‏نمای گفتمانی در تغییر روند موضوعی گفتمان و ایجاد وقفه برای صورت‏بندی بخش آتی گفتمان (متنی)، برجسته‏سازی و تأکید روی بخش آتی گفتمان و ایجاد تقابل و بیان ارزیابی (ذهنی) و در بیان درخواست، پرسش و توصیه (بینِ‏ذهنی) به ایفای نقش می‏پردازد. تنوع معنایی و دستوری‏شدگی و عناصر مذکور گرایش‏ تغییرات معنایی تراگوت و داشِر را تأیید می‏کند. بااین‌حال، عناصر مذکور با توجه به اینکه در آغازِ فرایند دستوری‏شدگی از معنای ذهنی برخوردارند، طیفِ غیر‏ذهنی > ذهنی > بینِ‏ذهنی تراگوت و داشر (2002) نمی‏تواند روند تغییرات معنایی عناصر مذکور را به‌درستی توصیف کند. لذا، طیفِ مذکور به‌صورت ذهنیِغیرشخصی> ذهنیِ شخصی > بینِ‏ذهنی پیشنهاد می‏شود. درمجموع، پژوهش نشان داد عبارات زبانی مذکور دارای تنوع معنایی و کاربردی بوده که اصول دستوری‏شدگی می‏تواند این پدیده را به‌خوبی توضیح دهد.
 
متن کامل [PDF 503 kb]   (394 دریافت)    
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی | موضوع مقاله: کاربرد‌شناسی زبان
انتشار: 1401/9/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.