دوره 10، شماره 1 - ( 1398 )
جلد 10 شماره 1 صفحات 127-99 |
برگشت به فهرست نسخه ها
استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه شهرکرد، چهارمحال و بختیاری، ایران. ، bashir.jam@lit.sku.ac.ir
چکیده: (8947 مشاهده)
در زبان فارسی واژه‌ها و ساخت‌هایی با معانی متفاوتی وجود دارند که به استثناءِ جایگاهِ تکیه، تلفظی یکسان دارند. اینها «تقابل تکیه‌ای» نامیده می‌شوند. «تقابل‌های تکیه‌ای» دو دسته‌اند؛ دسته نخست شامل تقابل تکیه واژگانی بین دو واژه است که «جفت کمینه تکیه‌ای» نامیده می‌شود. دسته دوم حاصل رخداد فرایندهای واجی یا تعامل برخی عوامل ساختواژی، نحوی و آوایی در سطح فراواژگانی است. تقابل تکیه‌ای واژگانی تنها ملاک قابل بررسی در تقابل‌های تکیه‌ای نیست؛ بلکه تقابل‌های تکیه‌ای فراواژگانی نیز وجود دارند که شایستۀ بررسی‌اند. در این راستا، اهداف این پژوهشِ توصیفی - تحلیلی شامل موارد زیر است: معرفی و بررسی ویژگی‌های جفت‌های کمینۀ تکیه‌ای؛ لزوم گردآوری، معرفی، دسته‌بندی و موشکافی علت ایجاد تمام تقابل‌های تکیه‌ای واژگانی و فراواژگانی بر اساس مقوله واژگانی/ نحوی عناصر متقابل؛ و پاسخ به این پرسش مهم که آیا جابه‌جایی تکیه، علت اصلی تمایز معنایی آنها بوده است یا تکیه خود پیامد تفاوت عناصر تشکیل‌دهنده این تقابل‌هاست. دستاوردهای این پژوهش شامل معرفی، دسته‌بندی و موشکافی دلایل ایجاد تقابل‌های تکیه‌ای و همچنین، هویت‌بخشی به این تقابل‌ها از طریق انتخاب نام «واژگانی و فراواژگانی» برای آنهاست.
واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: تکیه، تکیه واژگانی، تکیه فراواژگانی، تقابل تکیه‌ای، جفت کمینه تکیه‌ای.
موضوع مقاله:
زبان شناسی
انتشار: 1396/10/8
انتشار: 1396/10/8
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |