شناسه سوم شخص مفرد، یعنی /-ad/ در لهجه محاوره‌ای معیار به‌صورت [e] و در لهجه اصفهانی به‌صورت [ed] تلفظ می‌شود. تلفظ معیار نتیجه حذف همخوان /d/ و تبدیل واکه /a/ به  [e]است. ولی در لهجه اصفهانی همخوان /d/ حذف نمی‌شود، بلکه فقط واکه /a/ به [e] تبدیل می‌شود. همچنین، در هر دو لهجه محاوره‌ای معیار و اصفهانی اگرآخرین واج فعل واکه /A/ باشد همخوان /d/ حذف نمی‌شود، واکة/a/  نیز به واکه [e] تبدیل نمی‌شود، بلکه حذف می‌شود. در‌نتیجه، شناسه سوم شخص مفرد به صورت [d] تلفظ می‌شود. هدف این مقاله این است که دلایل تلفظ شناسه سوم شخص مفرد به این سه صورت مختلف، در چارچوب نظریۀ بهینگی (Vide. Prince & Smolensky, 1993/ 2004) از طریق دست‌یابی به رتبه‌بندهای در‌برگیرنده از محدودیت‌های مختلف مورد تحلیل و تبیین قرار بگیرد. در این پژوهش پیش از ورود به مباحث نظریه بهینگی استدلال می‌شود که حذف همخوان /d/ زمینه‌چین تبدیل واکه /a/ به  [e]در لهجه محاوره‌ای معیار است. همچنین، استدلال می‌شود که اگر‌چه تبدیل واکه /a/ به  [e]در هر دو لهجه محاوره‌ای معیار و اصفهانی رخ می‌دهد، دو محدودیت نشانداری مختلف عامل رخداد این فرآیند در هر‌یک از این دو لهجه هستند. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.
 
واژگان کلیدی: شناسه سوم شخص مفرد، حذف پایانی، بالا‌رفتگی، لهجه اصفهانی، نظریۀ بهینگی

واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: شناسه سوم شخص مفرد، حذف پایانی، بالا رفتگی، لهجه اصفهانی، نظریۀ بهینگی

متن کامل [PDF 339 kb]   (6006 دریافت)