مقاله حاضر به بررسی نظام وجهیّت در هورامی و افعال وجهی به‌کار‌رفته در این زبان می‌پردازد. پس از آشنایی مختصر با ویژگی‌های مقوله دستوری- معنایی «وجهیّت» و طبقه‌بندی نظام‌های وجهی بر‌ مبنای آرای پالمر (1999 & 2001)، ویژ‌گی‌های هر‌یک از افعال وجهی «باید/mašjo  »، «شدن/ bijej» و فعل «tāwāj» مورد بررسی قرار می‌گیرد. از میان افعال وجهی موجود، تنها فعل «بایستن/ mašjo » می‌تواند برای نشان‌دادن مرتبه الزام از وجهیّت معرفتی (وجهیّت استقرایی) و وجهیّت تکلیفی مورد استفاده قرار گیرد و در مقابل افعال «bijej» و فعل «tāwāj» تنها بیانگر مرتبه امکان از وجهیّت‌های معرفتی (وجهیّت حدسی) و تکلیفی هستند. فعل «bijej» می‌تواند در برخی موارد برای بیان مرتبه الزام از وجهیّت تکلیفی نیز به کار رود با این توضیح که به نسبت فعل «بایستن/ mašjo» اجبار کم‌تری را متوجه کنش‌گر می‌کند. فعل «tāwāj» می‌تواند برای نشان‌دادن وجهیّت پویا نیز به کار رود. فعل «mašjā » تنها فعلی است که برای اراده معنای وجهیّت تکلیفی در گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرد. هیچ‌یک از افعال وجهی مورد بحث در هورامی توانایی نشان‌دادن وجهیّت گواه‌نمایی را ندارند.

واژه‌های کلیدی: هورامی، واژگان کلیدی: افعال وجهی، وجهیّت معرفتی، وجهیّت تکلیفی، وجهیّت پویا

متن کامل [PDF 369 kb]   (2854 دریافت)