در این مقاله تغییرات معنایی و شیوه مفهوم‌سازی نام‌اندام دست در جزء اول 160 اسم مرکب فارسی بررسی می‌شود. مسئله و پرسش‌های اصلی پژوهش عبارتند از اینکه شیوه تغییرات معنایی این مفهوم در واژه‌های مرکب فارسی چگونه است و آیا می­توان  از تحلیل معنایی، حافظه جمعی، فرهنگی و اجتماعی جامعه زبانی فارسی را دریافت و آن را با دو جامعه زبانی انگلیسی و چینی مقایسه کرد. هدف این بررسی، کاوش شیوه تغییر و نیز افزایش معنی نام اندام "دست" در فرایند ترکیب این واژه با اسمهای دیگر فارسی است، به گونه‌ای که در پایان از تفاوت‌ها میان این سه زبان در شیوه تغییرات معنایی و مفهوم‌سازی‌های این نام اندام، تبیین فرهنگی به دست داده شود و برای تنوعات زبانی تبیین غیر زبانی( شناختی- فرهنگی) ارائه شود. روش مطالعه پیکره‌بنیاد، بر پایه فرهنگ‌ سخن و در قالب رویکرد زبان‌شناسی فرهنگی صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که تفاوتهای موجود در شیوه مفهوم‌سازی در این چند زبان دارای تبیین فرهنگی هستند. نوآوری این تحقیق در این است که تغییرات معنایی این نام اندام را در کلمات مرکب به روش عینی می‌کاود، از تفاوت زبانها تبیین فرهنگی به دست می­دهد، بسامد هر مفهوم را لحاظ می­کند. نتایج و دستاوردهای این پژوهش عبارتند از: تحلیل فرهنگی تفاوتها و شباهتهای موجود در سه زبان مذکور، به تصویر کشیدن شیوه تغییرات معنایی در زبان، معرفی روش جدیدی برای آموزش واژه‌های زبان فارسی با استفاده از الگوی کاکتوس و معنی شناسی مطابقه‌ای و روان‌شناسی فرهنگی. دیدگاه نقدی مقاله بر این است که برای بررسی مسیر تغییرات معنایی کلمات لحاظ نمودن فرایند ترکیب نیز الزامی است.  

واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: تغییرات معنایی، مفهوم‌سازی‌های فرهنگی، الگوی کاکتوسی، عناصر واژگانی

متن کامل [PDF 922 kb]   (2958 دریافت)