1- دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (9038 مشاهده)
یکی از مهمترین مسائل چالشبرانگیز و مورد بحث در فرآیند ترجمه، موضوع دخالتها و تأثیرهای ایدئولوژیکی بر این فرآیند است. دخل و تصرف در ترجمه هنگامی رخ میدهد که یک مترجم پس از رهایی از بافت و سیاق متن زبان مبدأ، بخواهد از ساختار شکلی و محتوایی آن رهایی یابد و آن متن را با توجه به شرایط رسانه متبوع و مخاطبان آن بازنویسی کند و درنتیجه، نقش متن را در زبان مقصد تغییر دهد. در پژوهش حاضر، تلاش میشود که نحوۀ تغییرات ایدئولوژیکی و گفتمانی در فرآیند ترجمۀ اخبار عربی به فارسی بررسی شود. برای این منظور، الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه «جولیان هاوس» که نگاهی دقیق به وضعیت دخالتهای ایدئولوژیک در متن دارد، بهعنوان متد تحقیق انتخاب شد. در فرآیند بررسی، یک متن خبری از شبکۀ الجزیره انتخاب و ترجمۀ آن در خبرگزاری فارس بهروش توصیفی و تحلیلی ارزیابی شد. در نمونۀ مورد مطالعه در این پژوهش، ژانر متن چندان دستخوش تغییر نشده است؛ اما بهدلیل دخالتهای مترجم در گفتمان و ایدئولوژی متن مبدأ و تغییر در نوع پردازش آن، سرانجام نقش اصلی متن تغییر یافته و بهصورت متن متناسب با گفتمان و سیاستهای رسانهای خبرگزاری فارس درآمده است.
واژگان کلیدی: ترجمه خبری، سیاق کلام، جولیان هاوس، ایدئولوژی، گفتمان، زبانشناسی نقشگرا.
انتشار: 1396/7/1