«قید» نامی است که دکتر آذرنوش در سال 1367 شمسی، بر منصوب‌های غیررکن در نحو عربی نهاد و نشانۀ آن را نصب دانست. مقالۀ حاضر، ضمن تأیید این نام‌گذاری، با دلایلی قید را دارای دو قالب دانسته است: یکی مفرد و منصوب که آذرنوش پیش‌تر بدان اشاره کرده بود و دیگری مرکب و مجرور با حرفِ جر که نگارنده آن را ادعا کرده و دلایلی برای اثبات آن آورده ‌است.
این دلایل عبارت‌اند از: خویشاوندشمردن نصب و جر ازسوی برخی نحویان قدیم؛ تصریح دستورنویسان فارسی به قیدبودن ترکیب‌های جارومجرورِ به‌کاررونده در فارسی؛ امکان مجرورشدن بخش عظیمی از منصوبات عربی با حرف جر؛ معادل‌یابی بسیاری از این منصوبات با یک جارومجرورِ مشابه به‌دستِ واژه‌نامه‌نویسان. هدف از این پژوهش آن بوده که در کنار قالبی که دکتر آذرنوش برای قید عربی پیشنهاد کرده است، قالب دومی ــ جارومجرور ــ برای آن نشان دهد تا از این راه، به آموزش نحو عربی به عربی‌آموزان یاری رساند. با این راهکار، برای بسیاری از جارومجرورهایی که اغلب نقشی برای آن‌ها تعیین نمی‌شود، نقشی دستوری معین می‌گردد و درنهایت، برای قید دو قالب مفرد ــ اغلب منصوب و مرکب ــ به‌دست‌می‌آید. سرانجام،قید در عربی یا واجب‌النصب است یا واجب‌الجر و یا جائز‌النصب و الجر.
 

واژه‌های کلیدی: منصوب، مجرور به حرف جر، عمده، فضله، قید

متن کامل [PDF 263 kb]   (3209 دریافت)