TY - JOUR JF - mdrsjrns JO - LRR VL - 9 IS - 6 PY - 2019 Y1 - 2019/1/01 TI - Typology of Theme System in Persian and Azeri Turkish TT - رده‌شناسی نظام آغازگر در دو زبان فارسی و ترکی آذری N2 - این مقاله در چارچوب «رده­شناسی نقش­گرای نظام­مند» و با تکیه بر تعمیم­های رده­شناختی متیسن (2004) کوشیده است، رفتارهای رده­شناختی نظام آغازگر دو زبان فارسی و ترکی آذری را که به لحاظ نَسبی به دو خانواده زبانی متفاوت متعلق­اند، توصیف و مقایسه کند. به بیانی مشخص­تر، این پژوهش تلاش کرده است به این پرسش اساسی پاسخ دهد که با توجه به تعمیم­های رده­شناختی متیسن، نظام آغازگر و مشخصاً سه زیرنظام «نشان­داری آغازگر»، «گزینش آغازگر»، و «نوع آغازگر» در زبان فارسی چه تفاوت­ها و شباهت­هایی با آن نظام­ها در زبان ترکی آذری دارند. مطالعه حاضر نشان داد که دو زبان فارسی و ترکی آذری 1) دارای ساخت آغازگری ـ پایان­بخشی تقریباً همانند هستند، 2) با آغازگرهای بی­نشان و نشان­دار به یک شکل برخورد می­کنند، 3) افزون بر آغازگر ساده، دارای آغازگر چندگانه نیز هستند، 4) با عناصر سازنده آغازگر چندگانه به یک شکل برخورد می­کنند و 5) دارای نظام آغازگر وجه­آزاد هستند. این یافته­ها نشان می­دهد که دو زبان فارسی و ترکی آذری که به لحاظ نَسبی کاملاً متفاوت هستند، دارای نظام آغازگر و مشخصاً سه زیرنظام «نشان­داری آغازگر»، «گزینش آغازگر»، و «نوع آغازگر» مشابهی هستند. این نتیجه با «اصل سازگاری محوری» هم­سو است. بر اساس این اصل، زبان­ها با توجه به محور جانشینی/ نظام و نه محور هم­نشینی/ ساخت، گرایش به سازگاری بیشتر با یکدیگر دارند. SP - 157 EP - 186 AU - Farshbafian, Ahmad AU - Safaei Asl, Esmaeil AU - Aram, Yousef AD - Alumnus in Linguistics, PhD, Allameh Tabataba'i University KW - Keywords: Systemic functional typology KW - Mathiessen’s typological generalizations KW - Theme system KW - Persian KW - Azeri Turkish. UR - http://lrr.modares.ac.ir/article-14-24012-fa.html ER -