TY - JOUR T1 - Analyzing the Silence in Literary Discourse: The Case Study of Kelidar and Missing Solouch by Mahmoud Dowlatabadi: A Semiotic Approach TT - بررسی و تحلیل سکوت در گفتمان ادبی با رویکرد نشانه - معناشناختی؛ مطالعۀ موردی: کلیدر و جای خالی سلوچ اثر محمود دولت‌آبادی JF - mdrsjrns JO - mdrsjrns VL - 10 IS - 1 UR - http://lrr.modares.ac.ir/article-14-25134-fa.html Y1 - 2019 SP - 195 EP - 221 KW - Keywords: Space KW - Silence KW - Semiotics KW - Kelidar KW - Missing-Solouch N2 - نشانه ـ معناشناسی گفتمان در پی کشف روابطی است که به تولید معنا منجر می­شوند. در فرایند زایشی گفتمان، سطحی­ترین لایه با ژرف­ترین لایه ارتباطی تنگاتنگ دارد. ازجمله عناصر صوری گفتمانی که در زیرینی­ترین لایه­ها به تولید معنا منجر می­شود، فضاست که اخیراً در مطالعات ادبی مطرح شده است. سکوت غیاب عنصر زبانی در گفتمان است به نحوی که نشانۀ چیزی باشد. اما همین عنصر غایب، به­وسیلۀ عناصر ساختاری و متنی در گفتمان تجلی می­یابند و در پس­زمینۀ متن حاضر می­شوند. سکوت به­عنوان عنصری دلالتگر، در ارتباط با عنصر متضاد خود یعنی صدا دریافت می­شود. محمود دولت­آبادی، نویسندۀ واقع­گرای ایرانی، یکی از داستان­پردازان ادبیات اقلیمی نیز هست و بر این اساس، فضا در آثارش نقش بسزایی ایفا می­کند. به علاوه، با وجود جایگاه ویژۀ زبان در رمان­هایش، سکوت نزد وی به­عنوان عنصری معناآفرین بروز می­یابد. پژوهش حاضر، با هدف نشان دادنِ فرایند شکل­گیری سکوت در کلیدر و جای خالی سلوچ و با تکیه بر رویکرد تنشی گفتمان و نشانه ـ معناشناسی فضا، سعی دارد سکوت را در برخی از ساخت­های فضابنیان این دو رمان بررسی کند. در این راستا، مطالعۀ رده­های حسّی گفتمان، میدان شنیداری و ارتباط آن­ها با تکوین سکوت در فضاها اجتناب­ناپذیر است. همچنین، بررسی­ها نشان می­دهد که ساخت­های گفتمانی از اصل فرایند زایشی تبعیت می­کنند و فضاهای هراس­آلود و سیاهی که در لایۀ صوری این دو رمان به تصویر کشیده شده، به دور از نقش ارجاعی صرف، در سطحی عمیق­تر ناظر به خفقان موجود در دورۀ هم­عصر این دو رمان، و در ژرف­ترین لایه­ها، نشان­دهندۀ زوال و مرگ است. M3 ER -