fa
jalali
1389
7
1
gregorian
2010
10
1
1
3
online
1
fulltext
fa
کارآمدی الگوی تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در نقد و ارزیابی برابرها در متون ترجمهشده «خواهران» اثر جیمزجویس
در این مقاله برابری و برابریابی را بر پایه هم ویژگیهای صوری متن در زبان مبدأ و هم بافت موقعیتی با استناد بر رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف مورد بررسی قرار میدهیم، زیرا تنها با بررسی صوری و از طریق تحلیل ویژگیهای صوری متن در زبان مبدأ نمیتوان مستقیماً به تأثیرات ساختاری بر شالودههای جامعه و در ادامه به انتقال بین فرهنگی دست یافت. فرکلاف متن را شامل دوگونه مکمل یکدیگر معرفی مینماید: تحلیل زبانشناختی یا در سطح خرد و تحلیل بینامتنی یا سطح کلان. در این پژوهش بازتولید (ترجمه) ساختارهای گفتمانمدار و دیدگاههای اجتماعی حاکم بر تولید گفتمان چه در متن مبدأ و چه در متنهای ترجمهشده (مقصد) تحلیل، توصیف و تبیین شدهاند. تعدادی ساختار گفتمانمدار زبانشناختی برجسته انتخاب و در تجزیه و تحلیل بهکار گرفته شد. هدف از این تحقیق، ارائه بهترین شیوه برای بررسی و ارزیابی فرآیند ترجمه (نه تنها محصول آن)، در فرآیند برابریابی و سپس گزینش برابری در فرآیند ترجمه با استناد بر تحلیل گفتمان انتقادی است. برای مشخصکردن تفاوت ساختارهای گفتمانمدار متن اصلی داستان خواهران، اثر جیمزجویس را با متون ترجمه شده آن، مقایسه کردیم.
تحلیل گفتمان انتقادی,گزینش برابرها,ساختارهای گفتمان مدار
1
24
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-6119&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/13
1388/10/23
2010/06/14
1389/3/24
فردوس
آقا گلزاده
00319475328460040535
00319475328460040535
Yes
دانشیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
معصومه
ارجمندی
00319475328460040556
00319475328460040556
No
دانشجوی دکتری گروه زبانشناسی همگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
ارسلان
گلفام
00319475328460040557
00319475328460040557
No
استادیار گروه زبانشناسی همگانی، دنشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
عالیه
کرد زعفرانلو کامبوزیا
00319475328460040558
00319475328460040558
No
استادیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
fa
بررسی سببیهای ساختواژی زبان روسی در گروهواژههای پایدار دارای حرف اضافه «от» و مشکلات مربوط به بیان آنها برای فارسیزبانان
سببیها جزء جهانیهای ذهن هستند و همواره در همه زبانها خود را نمایان می سازند. با توجه به اصل نسبیت زبان، واقعیتهای زبانی بر واقعیتهای جهان خارج منطبق نیستند و این عدمتطابق هم در عرصه واژگان و هم در دستور زبانهای مختلف خود را نشان میدهد. با توجه به تفاوتهای ساختاری زبانهای روسی و فارسی، امکانات زبانی برای بیان سببیها در دو زبان متفاوت است. بدین علت تداخل زبان مادری میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در یادگیری و بروز خطاهای زبانی مربوط به بیان سببیها از طرف زبانآموزان باشد. با استناد به یافتههای زبانشناسی مقابلهای میتوان با مقایسه زبانها خطاهای محتمل را پیشبینی و برای ممانعت از وقوع آنها برنامههای صحیح آموزشی را تدوین کرد. مقاله حاضر خطاهای ایجادشده مربوط به بیان سببیها را در گروهواژههای پایدار با حرف اضافه «от» و دلایل ایجاد تداخل زبانی و خطاهای ترجمهای را مورد بررسی قرار میدهد.
ترجمه,سببی,تداخل,گروهواژه پایدار,حرف اضافه
25
37
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-4308&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/132010/05/23
1389/3/2
2010/06/142010/10/13
1389/7/21
میریلا
احمدی
00319475328460040559
00319475328460040559
Yes
دانشیار گروه زبان روسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
شلیر
ابراهیم شریفی
00319475328460040560
00319475328460040560
No
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان روسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
fa
وندهای واژهساز و تفاوتهای ساختی- نحوی ضمایر منفی و مبهم در زبانهای روسی و فارسی
ضمایر منفی و مبهم به لحاظ ویژگیهای ساختواژی، معنایی و کاربرد آنها در ساختارهای نحوی روسی و فارسی را میتوان به نوبه خود یک تفاوت زبانی به شمار آورد. همواره یکی از مشکلات زبانی برای فراگیران زبان روسی و مترجمین آن، درک و کاربرد این ضمایر در کلام میباشد. فراگیران زبان روسی عموماً حتی پس از پایان تحصیلات دانشگاهی، در استفاده یا ترجمه ساختارهای نحوی با ضمایر مذکور دچار نوعی سردرگمی هستند. این مقاله سعی دارد با بررسی ضمایر «منفی» و «مبهم» در زبانهای روسی و فارسی و نشاندادن تفاوتهای ساختاری آنها در قالب مواد و وقایع زبانی و ساختارهای نحوی، علت این مشکل را بیابد و با توضیح تفاوتهای معنایی- کاربردی، برای رفع آن تلاش نماید. با مطالعه منابع دستور زبان فارسی مشخص شد گاه دستورنویسان فارسی در درک و توضیح ضمایر منفی و مبهم، عملکرد ضعیفی داشتهاند. لازم به ذکر است که ایشان در دستهبندی معنایی و گرامری ضمایر هرگز اسمی از ضمایر منفی به عنوان گروه مستقلی از ضمایر به میان نیاوردهاند که این خود یکی از دلایل عدمدرک آنها توسط فراگیران زبان روسی است. فراوانی وندهای واژهساز ضمایر مبهم در زبان روسی که موجب محدودیت معنایی و کاربردی آنها در زنجیره گفتار میشود، در مقایسه با عناصرِ بسیار اندکِ همگون آنها در زبان فارسی و برخی تفاوتها در ساختهای نحوی جملات منفی در زبانهای موردمطالعه را میتوان از مهمترین دلایل مشکلات درک و کاربرد این ضمایر در زبان روسی دانست. نگارنده این مقاله سعی دارد با اشاره به شباهتها و تفاوتهای این مقوله دستوری در زبانهای موردمطالعه، در جهت رفع مشکلات آموزشی و کاربرد صحیح آنها تلاش کند.
وند,ضمایر مبهم,ضمایر منفی,ویژگی معنایی,ساخت نحوی
39
60
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-232&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/132010/05/232010/07/17
1389/4/26
2010/06/142010/10/132010/11/16
1389/8/25
امیر
حسینی
00319475328460040571
00319475328460040571
Yes
استادیار گروه زبان روسی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
fa
آخرین تیر
«بررسی تطبیقی اسطورۀ آرش و فیلوکتتس»
یافتن وجوه مشترک میان اسطورههای اقوام همریشه، امری بدیهی است. این مقاله اسطورۀ آرش را از ادبیات باستانی ایران با فیلوکتتس از ادبیات باستانی یونان مقایسه میکند. براساس این اسطورهها، قهرمان هر دو داستان با پرتاب تیری، به دو جنگ فرسایشی نسبتاً طولانیمدت در برابر دشمنانشان پایان میبخشند؛ بدین معنی تا زمانیکه تیر و کمان آرش به کار نمیافتد، جنگ و گریز بیفرجام دوازدهسالۀ ایران و توران به سرداری منوچهر و افراسیاب به سرانجام نمیرسد و تا وقتی که تیر و کمان فیلوکتتس به میدان نمیآید، نبرد دهسالۀ یونانیان برای تسخیر تروا پایان نمیپذیرد. نویسندگان در این تطبیق، با توجه به اسطورهشناسی تطبیقی ، شباهتهای دو روایت را در دو بخش ساختاری و معنایی ذیل نه محورِ «نوع سلاح دو قهرمان و ارتباط آن با نیروهای مافوق بشری، دخالت خدایان در پرتاب تیر، ارتباط دو قهرمان با امر قدسی و پیوند آن دو با مکانهای مقدس، فرجام کار قهرمانان از منظر مینوی، پایاندادن به دو جنگ فرسایشی، نقش محاصره در دو داستان و تأثیر اسطورهها بر ادبیات پس از خود» و تفاوتهای ساختاری و معنایی آن دو را ذیل هفت محور «مکان، زمان و ویژگیهای آن، قالب روایت، انگیزۀ قهرمانان، ارزشهای ملی، پایان کار دو نبرد و تفاوت در پایان کار قهرمانان از لحاظ مرگ و زندگی»، بررسی میکنند. نتایج بررسی، خویشاوندی و تجربههای مشترک اقوام همخانواده هندو اروپایی را، که در حماسهها و قصههای آنها تجلی یافته است، نشان میدهند.
اسطورهشناسی تطبیقی,ادبیات باستانی ایران,ادبیات باستانی یونان,آرش کمانگیر,فیلوکتتس
61
86
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-9490&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/132010/05/232010/07/172010/08/26
1389/6/4
2010/06/142010/10/132010/11/162010/10/18
1389/7/26
ابراهیم
خدایار
00319475328460040561
00319475328460040561
Yes
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
صابر
امامی
00319475328460040562
00319475328460040562
No
استادیار گروه نمایش، دانشگاه هنر، تهران، ایران
fa
نگاهی به تاریخچه و رویکردهای هرمنوتیک در زبان و ادبیات عربی
«هرمنوتیک» علمی است که مسئله «فهم»، بهویژه فهم متون و چگونگی روند آن را بررسی میکند. «تأویل» اصطلاحی است که بیشترین کاربرد را به عنوان معادل عربی آن دارد. از آنجاکه امروزه هرمنوتیک در حوزههای مختلف و بهویژه به عنوان یک روش نقدی از اهمیت بهسزایی برخوردار است، بررسی ریشهها و بیان جایگاه آن در زبان و ادبیات عربی بهطور مستقل و بدون وابستگی کامل به دستاوردهای غرب در این زمینه، ضروری بهنظر میرسد.
این جستار، بررسی تاریخچه کاربرد تأویل در زبان و ادبیات عرب و رویکردهای مختلف آن را بهدنبال دارد و با بیان اینکه هر نقد، خود نوعی تأویل است، به اهمیت این پدیده در نقد معاصر عرب و معرفی نمونههایی از انواع تأویلهای ادبی با گرایشهای مختلف پرداخته است.
روش و منهج این جستار توصیفی است و با شیوه مطالعه کتابخانهای انجام گرفته است.
هرمنوتیک,تأویل,تفسیر,قرآن,نقد ادبی
87
107
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-6348&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/132010/05/232010/07/172010/08/262010/07/28
1389/5/6
2010/06/142010/10/132010/11/162010/10/182010/10/6
1389/7/14
رقیه
رستمپور ملکی
00319475328460040542
00319475328460040542
Yes
استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشکده زبان ها، تاریخ و ادبیات، دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران
منیژه
زارع
00319475328460040564
00319475328460040564
No
2. دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات عرب، دانشکده زبان ها، تاریخ و ادبیات، دانشگاه الزهراء (س)، تهران، ایران
fa
طنزپردازی در مقالات «تنکیت و تبکیت» عبدالله ندیم و
«چرند پرند» دهخدا
طنز یکی از انواع ادبی است که در آن طنزپرداز، به قصد اصلاح، با سلاح قلم و چاشنی خنده، زبان به انتقاد از معایب و مفاسد موجود در جامعه باز میکند. عبدالله ندیم و دهخدا هر دو از طنزپردازان زبان فارسی و عربی و زبانزد عالمان اهل قلم هستند. هردو با قلم خود به شیوهای که خواننده را به تفکر وادارد، از معایب جامعه زمان خود انتقاد کرده و آن را مورد تمسخر قرار دادند؛ یکی از آنها در انقلاب عرابی پاشا شرکت کرده و دیگری در نهضت مشروطه نقش بارزی داشت.
در مقالات آنها ویژگیهای مشترک فراوانی، باوجود اختلافهای اندکی که از نظر محتوایی و ساختارهای زبانی با هم دارند، وجود دارد و درواقع میتوان گفت مقالات این دو، زبان حال مردمان آن روزگاران و استعمارستیزی آنها است. هر دو از دخالت بیگانگان در امور داخلی کشورشان شکوه و شکایت کردهاند و این مفاهیم را در قالبهای مختص خو، بیان میکنند. محدودبودن دوره انتشار این مقالات، خود مؤید جو خفقان و اختناقآور آن دوره است. از دیگر ویژگیهای مشترک آنها متأثر بود آنها بهصورت مستقیم و غیرمستقیم از آموزههای سید جمالالدین اسدآبادی است که اعتقاد داشت نشریه باید میدانی برای افکار متعالی و دفاع از وطن باشد. هدف از این پژوهش بررسی بیان طنزهای ندیم و دهخدا در زمینه استبدادستیزی و تأثیر آموزههای سید جمالالدین اسدآبادی بر این دو ادیب، با وجود اختلاف محیطی است.
طنز,عبدالله ندیم,دهخدا,چرند پرند,تنکیت و تبکیت
109
132
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-2010&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/132010/05/232010/07/172010/08/262010/07/282010/06/30
1389/4/9
2010/06/142010/10/132010/11/162010/10/182010/10/62010/10/27
1389/8/5
صلاحالدین
عبدی
00319475328460040565
00319475328460040565
Yes
استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
شهلا
زمانی
00319475328460040567
00319475328460040567
No
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
fa
تأثیرسعدی بر آثار ولتـر (فیلسوف قرن 18 فرانسه)
تحقیقات وسیعی درباره سعدی و غرب تا بهحال انجام شده است، اما سهم سعدی در آثار ولتر، این فیلسوف روشنگر که امروز حتی بهنام پیشکسوتِ تساهل و تسامح شناخته شده است و تمام دوران طولانی زندگیش را برای بهبود جوهره وجود انسانی چه از طریق حکایات (معروفترین آنها زدیگ یا صادق) و چه از طریق تحقیقات تاریخی (تاریخ شاهان یا تتبع بر اخلاقیات) صرف کرد بسیار است. فیلسوفی چون ولتر در سعدی همان آنی را پیدا کرد که تا آخر قرن 17 افکار مسالمتجویانهاش بهخصوص نزد سیاحان پروتستان ستایش شد. از اوایل قرن 18 روشنگران برای اشاعه مرام فلسفی خود بر پایه انسانگرایی مسیحی کلاسیک جدید خلاف کلاسیک یونان باستان در جهت بهبود وضع سیاسی و مذهبی جامعه فرانسه بر مبنای وضع قوانین و اعتلای اخلاقیات احتیاج به منابع زنده و مستدل از کشورهای بر سر زبان و دور از اروپا داشتند. خواهان آن بودند که با نشاندادن فرهنگ غنی دیگری کمبودها و خودباوریهای بیمحتوای طبقه فرهنگزده فرانسه را انتقاد کنند. شواهد و تحقیقات نشان میدهد که ولتر بیش از آنچه بهطورگذرا بخواهیم درباره اثرپذیریش از سعدی در قسمتی از حکایاتش بگوییم به او مدیون است. جای پای او را چه مستقیم آنجا که خود اعتراف میکند و چه غیرمستقیم آنجا که در تأملات و واکنشهایش انعکاس مییابد، میتوان جستوجو کرد. در ادبیات ولتر نه تنها شرق افسانهای با طنز و استعاراتش نفوذ دارد، بلکه فلســـفه اخلاقی، خداپرستی و سیاسی و بالاخره ایدهآل انساندوستی سعدی نیز در نوشتههایش(1) حلول کرده است؛ بههمین دلیل هم منابعی را که نشان میدهند ولتر از سعدی بهرهها برده است، نباید از نظر دور داشت، زیرا این منابع میتوانند ادعای تفاهم ولتر با سعدی را در این پژوهش ثابت کنند و دلایلی بر پیشرفت تأثیر افکار سعدی بر میراثگذاران اواخر قرن و شعرا، محققان و مترجمین قرن 19و ادبیات نوین باشند.
شرق,یکتاپرستی,عدالت,تسامح,بردباری
133
152
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-7781&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/132010/05/232010/07/172010/08/262010/07/282010/06/302010/07/4
1389/4/13
2010/06/142010/10/132010/11/162010/10/182010/10/62010/10/272010/10/12
1389/7/20
فاطمه
عشقی
00319475328460040568
00319475328460040568
Yes
استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
fa
تکیه در واژههای روسی و فارسی و تداخل آنها از منظر زبانآموزان
فارسیزبان
تکیه از جمله ویژگیهای دستوری زبان میباشد که در هر دو زبان روسی و فارسی در سطح واژه مطرح میشود. از آنجا که رعایت تکیه در زبان روسی برای زبانآموزان فارسیزبان در هنگام ادای واژگان گاه با مشکلاتی همراه میباشد، در این تحقیق سعیشده تا ضمن بررسی این موضوع در دو زبان، به پژوهشی در مسائل مهم آن از جمله بررسی علل تداخل تلفظ واژههای روسی در بین فارسیزبانان پرداخته شود.
افرادی که درحال فراگیری زبان خارجی میباشند، ناخودآگاه سعی در تعمیم ساختارهای زبان مادری خود که تسلط نسبی بدان دارند به درون ساختارهای زبان خارجی دارند، که باعث تداخلها و خطاهایی در آموزش میگردد.
بهدلیل گستردگی موضوع از جنبههای مختلف نظری در بین زبانشناسان ایرانی و روسی، بر اساس محوریت تداخل تکیه برای فارسیزبانان، ابتدا مباحث نظری مطرح شده و سپس به بررسی کاربردی و تداخلهای احتمالی، از جمله واژههای مشترک بین دو زبان روسی و فارسی و تداخل آنها با یکدیگر، واژههای به ظاهر یکسان در ساختارهای مفرد و جمع زبان روسی، واژههای دوواریانتی زبان روسی، متحرکبودن تکیه در زبان روسی، تکیه اسامی روسی در حالات مختلف مفرد و جمع و تکیه در واژههای به ظاهر یکسان اجزای مختلف کلام روسی پرداخته شده است.
تکیه,واژه,زبان روسی,زبان فارسی,تلفظ,هجا
153
169
http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1000-1134&slc_lang=fa&sid=14
2010/01/132010/05/232010/07/172010/08/262010/07/282010/06/302010/07/42010/08/15
1389/5/24
2010/06/142010/10/132010/11/162010/10/182010/10/62010/10/272010/10/122010/09/22
1389/6/31
محمدرضا
محمدی
00319475328460040569
00319475328460040569
Yes
استادیار گروه زبان روسی، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
معصومه
داد
00319475328460040570
00319475328460040570
No
دانشآموخته کارشناسیارشد گروه زبان روسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران