شبکۀ تفسیر ضمنی در قانون آیین دادرسی کیفری از منظر نقش‌گرا

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
چکیده
پژوهش‌های پیشین وجود دانش ضمنی پیش‌فرض گرفته‌شده توسط مقنن در قوانین را از علل دشواری ارتباط خواننده / مخاطب قانون با متن مواد آن دانسته است. پرسش اصلی این است که دامنه و گسترۀ دانش ضمنی پیش‌فرض‌گرفته شده چقدر است؟ فرضیۀ پژوهش، براساس رویکرد دستور زبان نقش‌گرا، این است که دامنۀ دانش ضمنی تا جایی است که ارجاعات درون‌متنی و برون‌متنی دامنۀ متن و معنا را گسترش می‌دهد. شیوۀ اجرا به این صورت است که با مبنا قراردادن برخی مواد گزینشی و اتفاقی از قانون آیین دادرسی کیفری (ق.آ.د.ک)، دامنۀ ارجاعات آن‌ها را پی گرفته‌ایم تا شبکۀ درون‌متنی و برون‌متنی آن کشف شود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد دامنۀ دانش ضمنی پیش‌فرض‌گرفته شده، به گونه‌ای شبکه‌ای، تمام قوانین، متون حقوقی، نظریه‌های حقوقی، ساختار قضائی، و دانش‌های مرتبط را شامل می‌شود. انواع ارجاعات زیر پیوسته معنای بند را تا آخرین مرزهای دانش ضمنی به تعویق و تأخیر می‌اندازد: ارجاع صریح (درون‌متنی وبرون‌متنی)، ارجاع ضمنی (درون‌متنی و برون‌متنی) شامل: ارجاع ناهمسان، ارجاع همآیند، ارجاع از طریق تکرار، و ارجاع سلبی. ارجاع ناهمسان، نشان می‌دهد قوانین جزایی (قانون آیین دادرسی کیفری، قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانین جزایی) با محوریت دال «جرم» شبکۀ دانشی را بازتاب می‌دهند. نتایج نشان می‌دهد هرگونه ارجاع، حتی ارجاع صریح، سطحی از پیچیدگی و دشواری ارتباطی را برای خواننده در درک معنای بندهای مواد قوانین ایجاد می‌کند. ارتباط مخاطب با متن قوانین، زمانی دشوارتر می‌شود که مواد و قوانین و متون به صورت رفت و برگشتی به یکدیگر ارجاع می‌دهند.

 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


• Ardabili, M. A. (2020). Droit Pénal Général. Tehran: Mizan Pub.
• Civil Judgments Enforcement Law
• Civil Code. [In Persian].
• Code of Civil Procedure. [In Persian].
• Code of Criminal Procedure. [In Persian].
• Crandall, J. & V. R. Charrow, (2000), Linguistic Aspects of Legal Languag. USA: Center for Applied Linguistics, retrieved Feb. 12, 2022; from: https://files.eric.ed. gov/fulltext/ED318248.pdf .
• Gibbons, J. (2003). Forensic Linguistics; an Introduction to Language in the Justice System. Cambridge: Blackwell Publishing Ltd.
• Habibi, H. (1995). “Legal Language”. Farhangestan Letter Quartely. 1. 1. Pp: 13-37. [In Persian].
• Halliday, M. A. K. & R. Hassan, (1976). Cohesion in English. London: Longman.
• Halliday, M. A. K. (1994). An Introduction to functional grammar. New York: Edward Arnold.
• Halliday, M & Ch. Matthiessen (2004). An Introduction to Functional Grammar, 3 rd Edition. London: Edward Arnold Publishers Ltd.
• Halliday, M. A. K. (1985). An Introduction to Functional Grammar. London: Edward Arnold.
• Halliday, M. A. K. & C.M.I.M. Mattihiessen, (2014). Halliday's introduction to functional grammar (4 th ed.). London & New York: Routledge.
• Hamedim Sh. Z. & M. Mirshahi, (2015). “Comparing the use of text integrity tools in advanced level books from four Farsi learning collections”. Pp: 516-537. Retrieved Feb. 19, 2022; from: http://ctpl.um.ac.ir/images/258/hamayesh/he1.pdf,lastseen:6/01/2022 [In Persian].
• Hatefi, M. (2020). "A Critical Systemic Functional Analysis of the Communication Difficulties with Information Packing in Criminal Procedure Code of Iran". Language Related Research, E-ISSN: 2383-0816 Vol.11, No.4 (Tome 58), September, October & November. [In Persian].
• Islamic Penal Code. [In Persian].
• Katouzisan, N. (2015). An introduction to the law and legal system in Iran. Thehran: Enteshar Pub. [In Persian].
• Khaleqi, A. (2017). Criminal Procedure. Tehran: Shar e Danesh [In Persian].
• Latifi Khah, P. (2002). The structure of the civil law texts. M.A Thesis. Islamic Azad University. Central Branch. [In Persian].
• Law on Execution of Criminal Sentences. [In Persian].
• Leech, G. (1987). ‘Stylistics and functionalism’, in N. Fabb, D. Attridge, A. Durant and C. MacCabe (eds.). The Linguistics of Writing. Manchester: University Press.
• Mirbabaei, S. A. (2012). Grammar of the language of law (Handbook of Written and Spoken Terms of Law). Tehran: Behnami. [In Persian].
• Roshan, B. & Behboudi, S. (2009). “Syntactic and lexical features of Persian civil rights written texts”. Language and Linguistics, Spring and Summer. No. 9. Pp: 105- 123. [In Persian].
• Salehi Rad, M. (2012). How to write a court decision? Tehran: Elmi and Farhangi Pub. System. Cambridge: Blackwell Publishing Ltd. [In Persian].
• The law of personal affairs. [In Persian].
• Tiersma, P. M. (1999). Legal language. Chicago: University of Chicago Press.