دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده: (7390 مشاهده)
در دستور وابستگی مفهوم ظرفیت، همان ویژگیهای واژگانی فعل است. در این دستور مقولههایی مانندِ فعل و اسم قابلیت ترکیب با دیگر سازههای جمله را مییابند و رابطه سلسلهمراتبی میانِ کلمات در داخل جمله برقرار می گردد. « در این دستور فرض بر این است که هر جمله دارای یک فعل اصلی است و براساس نوع و تعداد متممهای اجباری و اختیاریِ آن فعل، میتوان ساختِ بنیادین جملههایی را که فعل در آنها بهکاررفته تعیین کرد»(طبیب زاده 1385: 13). اما در هر زبانی افزونبر ویژگیهای واژگانی، قواعدی نحوی نیز وجود دارند که بر ساختهای بنیادین عمل میکنند و آنها را به ساختهایی مشتق همچون «مجهول»، «سببی» و یا «مبتدایی» بدل میکنند.
هدف این مقاله، معرفی ساختهای ظرفیتی فعل است که در واژهها، در مقابلِ هر فعل ظاهر میشوند و ویژگیهای نحوی آن را از حیث همه متممهایی که میتوانند در جملههای مختلف بگیرند، نمایش میدهند. برای دستیابی به این هدف کوشش میشود تا درآغاز انواع متممهای فعل در زبان فارسی مشخص شوند و سپس درباره متممها و ساخت ظرفیتی افعال بحث شود.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1394/10/1