دوره 7، شماره 2 - ( 1395 )                   جلد 7 شماره 2 صفحات 185-165 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Tabibzadeh O. Transitivity Alternations In Persian. LRR 2016; 7 (2) :165-185
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-12289-fa.html
طبیب زاده امید. تناوب‌های گذرایی در فارسی؛ تحقیقی براساس آراءِ بت لوین. جستارهای زبانی. 1395; 7 (2) :165-185

URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-12289-fa.html

تناوب‌های گذرایی در فارسی؛ تحقیقی براساس آراءِ بت لوین
امید طبیب زاده*
دانشیار زبان شناسی، دانشگاه همدان، همدان، ایران
چکیده:   (5901 مشاهده)
به کاربردهای متفاوت یک فعل یا ساخت واحد از حیث ظرفیت آن فعل یا ساخت، تناوب اطلاق می­شود. تناوب­ها به سه شکل واژگانی و صرفی و نحوی در زبان­ها ظاهر می­شوند (Comrie 1992). کاربرد ناگذرای فعل «شکستن» (مانند: مداد شکست) در مقابل کابرد گذرای آن (مانند: علی مداد را شکست) مثالی از یک تناوب واژگانی است؛ کاربرد فعل غیرسببی (علی غذا را خورد) در مقابل ساخت سببی آن (من غذا را به علی خوراندم) مثالی از یک تناوب صرفی است؛ و کاربرد ساخت معلوم (مانند: علی غذا را خورد) در مقابل کاربرد مجهول آن (مانند: غذا خورده شد) مثالی از یک تناوب اشتقاقیِ نحوی است. چنانکه مشاهده می‌شود، در تمام این مثال‌ها، ظرفیت فعل یا ساخت به نحوی تغییر کرده است. ما در این مقاله صرفاً تناوب­های واژگانیِ گذرایی در افعال فارسی را براساس آراءِ بت لوین (Levin 1993) معرفی می­کنیم و متذکر تناوب­های صرفی و نحوی و یا دیگر تناوب­های بت لوین نمی­شویم. به عبارت دیگر فقط آن دسته از تناوب­های گذرایی را بررسی می­کنیم که شکل یا صورت دو گونۀ تناوب یک فعل واحد هستند و هیچ فرایند اشتقاقی یا نحوی باعث افزوده شدن عنصری صرفی یا نحوی به فعل، یا کاسته شدن چنین عنصری از آن نشده است. این تناوب­ها عبارت‌اند از انواع تناوب­هایی که در آن‌ها متمم مستقیم فعل گذرا مساوی است با فاعل فعل ناگذرا، تناوب­های با متمم مستقیم مستتر، تناوب­های گرایشی، و تناوب­های حذف حرف اضافه.
واژه‌های کلیدی: تناوب‌های فعلی، تناوب‌هایِ متمم مستقیم فعل گذرا = فاعلِ فعل ناگذرا، تناوب‌هایِ با متمم مستقیم مستتر، تناوب‌های گرایشی، تناوب‌های حذف حرف اضافه
متن کامل [PDF 283 kb]   (3375 دریافت)    

انتشار: 1395/3/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.