1- استادیار زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. ، R_ghasemi@sbu.ac.ir
2- دانشجوی دکتری ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده: (6465 مشاهده)
صورتگرایان حدود سال 1950 و حوالی انتشار آثار یاکوبسن در زمینۀ زبانشناسی ساختارگرا، در حوزۀ تحلیل ساختاری متون ادبی دست به نوآوری زدند. نقد ساختارگرا متون ادبی را مجموعهای از پدیدههای زبانی در نظر میگیرد که آنها را از هر متن دیگری متمایز میکند. فرایندهایی که این تمایز را سبب میشوند، در تمام سطوح (آوایی، دستوری و واژگانی) قابل تشخیص هستند. در این پژوهش با تکیه بر آثار یاکوبسن به بررسی یکی از اشعار اخوان ثالث با عنوان «قصهای از شب» پرداختهایم. تحلیل ساختارگرایانه به ما کمک میکند تا خوانشی موشکافانه از متن داشته باشیم و صورت و قالب شعر را با ظرافت بیشتر مورد تأمل قرار دهیم تا به شبکۀ معنایی پنهان شعر برسیم. درحقیقت، هدف از این بررسی پاسخ به سؤالاتی است نظیر اینکه چگونه کارکردهای زبانی در قالب ساختار هندسی شعر به خدمت انتقال هر چه بهتر مفاهیم درآمدهاند و چگونه نظام کلمات در پسِ ساختارهای سطحی خود دربرگیرندۀ مفاهیم عمیق متناسب با فضا و درونمایۀ اصلی شعر هستند. با بررسی فرایندهای آوایی، دستوری و واژگانی ـ معنایی نشان دادهایم که نظام کلمات چگونه سبب پیدایش لایههای پنهانی در شعر شدهاند که در خلق زیبایی مؤثر بودهاند و نیز به کشف شبکۀ معنایی شعر نائل آمدهایم.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1397/9/24