1- دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران ، ahmadkhani@pnu.ac.ir
2- دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران.
چکیده: (2489 مشاهده)
هماهنگی واکهای همانند همگونی فرایندی با بسامد بالاست که در بسیاری از زبانهای دنیا قابل مشاهده است. این فرایند در بسیاری از نظریههای واجشناسی نظیر زایشی، خودواحدی و بهینگی بررسی و تحلیل شده است و بهنوعی فرایندی است که به ارزیابی نظریههای مختلف واجشناسی میپردازد. مقالۀ حاضر به بررسی هماهنگی واکهای و هماهنگی واکهای ـ همخوانی در زبان فارسی در چارچوب نظریۀ بهینگی
میپردازد. هماهنگی واکهای به مشخصههای مختلفی در زبان نظیر ارتفاع، پسین بودن واکه، گردی، ریشۀ زبان پیشآمده و خیشومیشدگی وابسته است. روش تحقیق مقالۀ حاضر تحلیل محتواست و دادههای آن به شیوۀ تمامشماری و نیز هدفمند از فرهنگ فارسی معین (1388) گردآوری شده است. چارچوب نظری این پژوهش نظریۀ بهینگی است. هدف مقالۀ حاضر، بررسی هماهنگی واکهای و واکهای ـ هم خوانی در زبان فارسی و طبقهبندی انواع آن از نظر مشخصات واجی است. بررسی دادها نشان میدهد که در زبان فارسی هماهنگی واکهای به مشخصاتی نظیر پسین بودن، ارتفاع و گردی واکه مرتبط است. همچنین، برخی مشخصات همخوانها ازجمله کامیشدگی در هماهنگی واکهای ـ همخوانی دخیل هستند. نتایج بررسی دادهها نشان میدهد که در زبان فارسی برای تبیین هماهنگیها، جایگاه قوی به لحاظ واجی و صرفی عامل مهمی بهشمار میرود. همچنین، محدودیتهای مجاز بودن، تطابق و همانندی در این هماهنگیها گزینۀ بهینه را بهدست میدهند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
واج شناسی وآواشناسی انتشار: 1399/11/10