دوره 10، شماره 4 - ( 1398 )                   جلد 10 شماره 4 صفحات 89-55 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


1- دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات قم
2- استاد زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران ، s_m_assi@ihcs.ac.ir
3- دانشیار زبان‌شناسی دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.
4- استادیار زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
چکیده:   (7900 مشاهده)
یکی از دستاوردهای مهم زبان‌شناسی شناختی، «نظریۀ معنا‌شناسی قالبیِ» فیلمور (1982) است. این نظریه بیانگر اصلی مهم در معناشناسی شناختی است که بیان می­کند  معانی واژه‌ها درون نظامی از دانش درک می‌شوند که در تجربۀ اجتماعی و فرهنگی انسان ریشه دارد. درواقع، فیلمور در این نظریه درک معنای واژه‌ها را از طریق قالب‌هایی که هر واژه فرا می‌خواند، میسر می‌داند و «قالب‌های معنایی» را نمایانگر بخش‌های یک رویداد می‌داند که برای اتصال گروهی از کلمات به مجموعه‌ای از معانی به­کار می‌روند. از طرفی، افعال به‌عنوان مهم‌ترین ارکان زبان در بیشتر حالت­ها و اعمال یک رویداد حضور دارند و در تفسیر معنا نقش بسزایی ایفا می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، ارائۀ تحلیل پیکره­ بنیاد و توصیفی برای شناسایی حوزه‌ها و قالب‌های معنایی فعل «گفتن» در زبان فارسی و ترسیم قالب اصلی آن در چارچوب نظریۀ معناشناسی قالبی و طرح تحقیقاتی فرهنگ‌نگاری «فریم‌نت» است. برای نیل به این هدف، با بهره‌گیری از فرهنگ‌ها، پیکره‌های معاصر فارسی و سامانۀ فریم‌نت 44 حوزه و قالب معنایی از فعل «گفتن» در زبان فارسی شناسایی شد. سپس، مفهوم «بر زبان آوردن و بیان کردن» به‌عنوان معنای اصلی و سر­نمون این فعل تعیین و «انگارۀ شعاعیِ» آن برای نخستین­بار ترسیم گردید. در نهایت، قالب اصلی این فعل با استفاده از اصول و مفاهیم مطرح در نظریۀ قالبی فیلمور ایجاد شد.
 

 
متن کامل [PDF 467 kb]   (2175 دریافت)    
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی | موضوع مقاله: معناشناسی
انتشار: 1398/6/27

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.