1- دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
2- دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان ، saiiadi57@gmail.com
3- دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
چکیده: (6744 مشاهده)
استعاره آنگاه که در پیوند با ایدئولوژی، بهعنوان یکی از مفاهیم اصلی تحلیل گفتمان انتقادی قرار گیرد، دیگر عنصری تزیینی و خارج از پوستۀ گفتمان نیست؛ بلکه منافع افراد در گروه خودی را تأمین میکند و در پی ضربه زدن به گروه غیرخودی است. این مسئله در آثار ادبیای که رنگ ضداستعماری دارند بهخوبی آشکار است. رمان «مدن الملح»، نوشتۀ عبدالرحمن منیف، یکی از این آثاری است که ایدئولوژی ضد استعمار امریکایی در آن آشکار است. نگارندگان در این جستار با بهرهگیری از روش تحلیل انتقادی گفتمان و بر اساس مطالعات کیفی برآنند کارکردهای استعاره را از منظر مربع ایدئولوژیکی وندایک بررسی و تحلیل کنند. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که عبدالرحمن منیف در رمان «مدن الملح» در توصیف گروه خودی (عربها) با کاربست استعاره، صفاتی همچون وطنخواهی، داشتن روحیۀ انقلابی، اتحاد و آزادمنشی را در متن القا میکند و در توصیف گروه غیرخودی (امریکاییها و حکومت) ویژگیهایی همچون فریبکاری، خوفآفرینی، دخالتگری، تهاجم فرهنگی و دروغکاری را به مخاطب القا میکند و بهخوبی توانسته است تعارض میان عربها با حکومت و امریکاییها را به تصویر بکشد. مهمترین کارکرد استعاره در این رمان، مشروعیت وجود امریکا در کشورهای حوزۀ خلیج فارس است که بهدلیل حمایت سردمداران از آنان و دادن وعدههای دروغین مادی، بهآسانی محقق شده است. البته، نویسنده با دو ابزار طنز و عاطفه، کارکرد استعاره در رمان یادشده را به حداکثر رسانده است.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
تحلیل گفتمان انتشار: 1398/6/27