1- دانشآموختۀ دکتری زبانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران و آنتورپ، آنتورپ، بلژیک
2- دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. ، golfamar@modares.ac.ir
چکیده: (3614 مشاهده)
هدف این مقاله بررسی وجهنماییِ عناصرِ معادل «باید» در تعدادی از زبانهای ایرانی غربی نو (شامل بلوچی، تاتی، سمنانی، فارسی، کردی، کهنگی، گراشی، گیلکی، لری، وفسی و هورامی)، ارائۀ نقشۀ معنایی و همچنین ردهبندی این زبانها بر مبنای یک واحد وجهنماست. بررسیها نشان داد که برخی از این زبانها (بلوچی گونۀ بمپشت و هورامی گونۀ هورامان تخت)، از عنصر قیدی، و حتی در یک مورد (کَهنگی)، از دو فعل کمکی مستقل برای بیان مفاهیم معادل «باید» بهره میبرند. افزون بر این، ردهبندی زبانها با توجه به یک ویژگی معنایی، روی پیوستاری تنظیم میشود که در آن زبانها به برخی از زبانهای دیگر نزدیکتر و از برخی دیگر دورتر هستند و این خلاف ردهبندیهای متداول آنها بر اساس مشخصههای نحوی ـ ساختواژی است که در آنها زبانی یا عضو یک شاخه هست یا خیر. به علاوه، مشخص شد که تمامیِ عناصر موردبحث، در کنارنقش وجهنمای تصمیمی (از نوع الزام و امکان) و وجهنمای معرفتی (تنها از نوع امکان) مسئولیت انتقال مفاهیم مربوط به نیازِ مشارک ـ ذاتی، الزام مشارک ـ تحمیلی و الزام موقعیتی را (بهمنزلۀ زیر مجموعۀ وجهنمایی پویا)، بر عهده دارند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1400/1/1