1- استادیارگروه زبانهای خارجه ، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
2- استادیارگروه زبانهای خارجه ، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران ، aghaei.khadijeh@gmail.com
3- استادیار گروه الهیات، فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه گنبد کاووس، ایران
چکیده: (3180 مشاهده)
در میان ایرانیان، همواره پیران همچون نماد حکمت و حرمت تلقی شده و جوانان را به تلمذ از خزائن تجربۀ زیستهشان سفارش کردهاند. در اینجا عنصر «سن» در بازنمایی هویتی ارزشی مثبت دارد و بر غنای معرفت/ تجربه دلالت میکند. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر پاسخی بر نحوۀ بازنمایی مفهوم سن بهعنوان یکی از عناصر هویتبخشی وبه تبع آن سالمندی یا به تعبیر دقیقتر سنزدگی، در کتب زبان انگلیسی مدارس است. همانگونه که فوکو تصریح میکند سن، نه یک انگارۀ صرفاً بیولوژیک، بلکه برساختهای تاریخی ـ گفتمانی است که در شبکۀ روابط قدرت بازتولید میشود. بهطور خاص، در این پژوهش تحلیل محتوای دادههای کتب زبان انگلیسی متوسطۀ اول و دوم (مجموعه پراسپکت و ویژن) براساس روش تحلیل گفتمان انتقادی لاکلاو و موفه (با خوانش فوکویی) صورت گرفت. تحلیل تکرار شواهد و دادهها نوعی غیریتسازی را بهعنوان گفتمان غالب از مفهوم سنزدگی نشان داد. سالمندان در سایر تمرینات، در اکثر فعالیتهای روزمره و حوزۀ عمومی غایب هستند؛ در هنگام حضور نیز یا شکل بیمارگون یا صرفاً کارکرد نمایشی/انفعالی داشتهاند و در حالت «تعویق نامحدود» به سر میبرند. در این مجموعه دسترسی سالمندان به گفتمان مسلط کتب آموزشی قطع شده و نوجوانان و میانسالان جایگاه سوژۀ گفتمانی را اشغال کردهاند، بهنحوی که دوقطبی حاشیه ـ مرکز تشدید شده است. ضرورت دارد برنامهریزان کتب درسی به تعریف روشنی از مفهوم سن و گفتمان سالمندان دست یابند تا آنان را در مسیر تبدیل به سوژههای کنشگر و مساواتطلبانه (مورد تأکید سند تحول بنیادین) درنیل رسیدن به آرمان عدالت آموزشی یاری رساند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
تحلیل گفتمان انتشار: 1403/10/10