1- استادیار گروه الهیات دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2- استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. ، Dr.hasoomi@theo.usb.ac.ir
3- دانشجوی دکتری رشتۀ نهج البلاغه، دانشگاه آیت الله حائری، میبد، ایران
4- دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده: (3575 مشاهده)
حرف «حتی» در قرآن با بسامد چشمگیر برای نشان دادن انتهای غایت فرضی بهکار رفته است و درواقع روند شکلگیری نقطۀ پایان را نشان میدهد. اما کارکرد حتی در آیات قرآن به همین معنای پیشنمونهای منتهی نمیشود، بلکه با قرار گرفتن در ساختارهای مختلف، شبکهای از معانی متعدد را کدگذاری میکند. نوشتار حاضر با رویکرد معناشناسی شناختی و به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و استخراج شبکۀ معنایی مفهومسازیشده با حرف حتی در آیات میپردازد. بررسی کیفیت و عملکرد این حرف در آیات قرآن نشان میدهد، حرف حتی در ساختارهای مختلف، معانی متفاوتی را تبیین کرده که همه در معنای پیشنمونهای آن اشتراک مفهومی مییابند، بر این اساس، اولین شاخه از شبکۀ مفهومی این حرف، شاخۀ هممعنایی است که با دو واژۀ «کی» و «الا» مشتراکات معنایی یافته است. دومین شبکۀ شعاعی این حرف، معانی ثانویۀ استعاری هستند که از جملۀ این معانی «تجمع»، «انتقال»، «پوشش» و...بوده است و شاخۀ سوم حتی نوعی وظیفۀ طرحوارهسازی را بهعهده گرفته که طرحوارههای حجمی، حرکتی، قدرتی و جهتی را تصویرسازی کرده است که با شواهد قرآنی بررسی شد.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
نشانه شناسی انتشار: 1400/7/10