Sharifi S, Yazdan-Mehr M J. A Comparative Study on Conceptualisations and Linguistic Encodings of Smell Sense in Persian and Russian from Cutural-Cognitive Point of View. LRR 2022; 13 (2) :655-689
URL:
http://lrr.modares.ac.ir/article-14-43069-fa.html
شریفی شهلا، یزدان مهر محمدجواد. بررسی مقایسهای مفهومسازیها و رمزگذاریهای زبانی حس بویایی در زبانهای فارسی و روسی امروز از منظر زبانشناسی فرهنگی ـ شناختی. جستارهای زبانی. 1401; 13 (2) :655-689
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-43069-fa.html
1- دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. ، sh-sharifi@um.ac.ir
2- استادیار گروه زبان روسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (2275 مشاهده)
در این جستار مفهومسازیها و رمزگذاریهای زبانی حس بویایی را در دو زبان فارسی و روسی امروز از منظر زبانشناسی فرهنگی ـ شناختی با بهرهگیری از چارچوبهای شریفیان (2017) و کووچش (2018) بررسی میکنیم. دادههای اصلی از وبلاگها و صفحات مجازی و بهطور کلی از اینترنت اخذ شده است، اما برای بررسی مترادفهای واژۀ «بو» و همنشینهای آن از فرهنگ لغتهای ایندو زبان هم استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در دو زبان فارسی و روسی حس بویایی هم بهعنوان حوزه مبدأ و هم مقصد نقشآفرینی کرده و در حسآمیزی از هر دو مرتبۀ بالاتر و پایینتر از خود بهعنوان حوزه مبدأ استفاده میکند. در حوزۀ مفهومسازی دو کلان استعارۀ «خوب بودار است» و «بد بودار است» در هر دو زبان وجود دارد. «ظنبردن/ مشکوکبودن، فهمیدن/ پیبردن، برطرفشدن، پرکردن، نشان از چیزی داشتن، به دردسر افتادن/ خرابشدن اوضاع» ازجمله مفهومسازیهای مشترک این دو زبان است. درعینحال تفاوتهایی هم در این دو زبان در مفهومسازی حس بویایی وجود دارد. جدا از مفهومسازیها، در رمزگذاریهای زبانی هم شباهتها و تفاوتهایی بین دو زبان مشاهده میشود. شباهتها در تأیید نظر کووچش (2010) مبنی بر نزدیک به همگانیبودن برخی استعارههای مفهومی در حوزه حسها در زبانهای مختلف است که از نظر او ناشی از تجارب مشترک انسانهاست و تفاوتها هم منعکسکنندۀ نظر شریفیان (2017) است که معتقد است آبشخور مفهومسازیها، شناخت فرهنگی است که حتی در یک جامعۀ زبانی هم، بهدلیل توزیع نامتقارن، ممکن است کاملاً یکسان نباشد.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1401/3/10