دوره 12، شماره 2 - ( 1400 )                   جلد 12 شماره 2 صفحات 419-385 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Maghsoudi M. Reconsidering Respect Cultuling in the Light of Etiquette through Corpus. LRR 2021; 12 (2) :385-419
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-44884-fa.html
مقصودی مجتبی. بازنگری زباهنگ احترام ‌ـ ‌محوری در سایۀ ادب اجتماعی با تحلیل پیکرۀ گفتمان شفاهی براساس الگوی هایمز. جستارهای زبانی. 1400; 12 (2) :385-419

URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-44884-fa.html


استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. ، maghsudi@cfu.ac.ir
چکیده:   (3244 مشاهده)
درهم­تنیده بودن زبان و فرهنگ مدت­هاست که موردبحث و بررسی اندیشمندان حوزۀ جامعه­شناسی زبان، مردم­شناسان و نیز کاربردشناسان زبان بوده است. یکی از حوزه­های نوین تحقیق دربارۀ این درهم­تنیدگی، مطالعۀ نمایش فرهنگی از یک زبان یا زباهنگ است. در این تحقیق زباهنگ احترام‌ـمحوری در فرهنگ ایرانیان، با توجه به اهمیت و جایگاه ادب و نزاکت اجتماعی فرهنگ ایرانی‌ـ اسلامی، موردبررسی قرارگرفت. هدف این تحقیق به­طور خاص، شناسایی بازنمود جنبه­های حاکم از فرهنگ کنونی گویشوران در زباهنگ احترام‌ـمحوری و شناخت جنبه­هایی از ادب اجتماعی بود که در زباهنگ احترام‌ـمحوری انعکاس یافته­است. به این منظور، 140 پاره­گفتار مرتبط با احترام و نزاکت از میان 320 مورد شفاهی که از میان افراد 15 تا 61 ساله (132 زن و 169 مرد) با سطح تحصیلات متفاوت (بی‌سواد تا تحصیلات عالیه) و مشاغل مختلف (خانه­دار، دانش­آموز، دانشجو، معلم، مهندس، کارمند، پزشک، پرستار، بازنشسته، و مشاغل آزاد) از شهرهای اراک، اصفهان، شهرکرد، تهران، قم، ساوه، گلپایگان، شادگان، تبریز، رشت، هرند، دهلران، کرمانشاه، خرم‌آباد، سرپل ذهاب، بروجن، آران و بیدگل، نجف­آباد، ایذه و میاندشت در موقعیت­های گوناگون گردآوری شد. پاره­گفتمان­های شفاهی این افراد ابتدا ضبط و بعد در قالب یک فرم، پیاده­سازی شد. در این مرحله برای ثبت جزئیات شفاهی کلام از علائم گفتارنگاری برای ثبت آوایی و سایر رویدادهای بیانی از قبیل مکث و قطع کلام مخاطب استفاده شد. سپس با استفاده از الگوی SPEAKING هایمز (1967) احترام‌ـمحوری موردبررسی قرار گرفت. تحلیل داده­ها برمبنای این الگو نشان داد که بسامد کاربرد این زباهنگ در موقعیت­های عمومی بیشتر از موقعیت­های خصوصی و در میان شرکت­کنندگان نابرابر (رسمی و غیررسمی) رایج‌تر از افرادی با سطح اجتماعی برابر است. از نظر هدف نقش­های کاربردشناختی ابراز علاقه و ارادت (محبت و دوست ­داشتن)، تمجید، تکریم، دعوت، شکسته­نفسی و چاپلوسی از پربسامدترین اهداف تجلی­یافتۀ این زباهنگ بودند.  بررسی­های عمیق­تر حاکی از آن بود که زباهنگ احترام‌ـمحوری با قدرت‌ـمحوری کاملاً برابر نیست و این دو را باید جداگانه تعریف ­کرد. دیگر آنکه، زباهنگ احترام‌ـمحوری با وجود استقلال مفهومی خود با زباهنگ­های صراحت­گریزی و قدرت‌ـمحوری هم­پوشانی دارد. به­علاوه، زباهنگ احترام‌ـمحوری از فرازباهنگ­های جمع­گرایی و سلسله­مراتب­پذیری ایرانیان تأثیر می­پذیرد. دیگر آنکه زباهنگ احترام‌ـمحوری در داده­های این پژوهش برمبنای دو محور سلطه و هم­بستگی توجیه­پذیر است و تنوع و شدت بروز جنبه­های احترام تابع سلطه و هم­بستگی موجود در بافت است.
متن کامل [PDF 698 kb]   (1063 دریافت)    
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی | موضوع مقاله: زبان شناسی
انتشار: 1400/3/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.