استادیار زبان و ادبیات فارسی، بنیاد دانشنامهنگاری ایران، تهران، ایران
چکیده: (9831 مشاهده)
زبان وسیله ارتباطی است و هدف مهمی چون انتقال پیام از مجرای آن صورت میگیرد. مقتضیات زندگی امروز، تکالیف و وظایف جدید و متنوعی بر دوش زبان گذاشته است و زبان فارسی نیز همچون زبانهای دیگر گونههایی چون گونه رسانهای و مکاتبات اداری را در خود جای داده است که نوشتار سالم و منطبق با معیارها و هنجارهای اصیل فارسی در آنها مورد انتظار است. اینگونهها به دلیل وسعت کاربرد و شمول، نوعی ابزار آموزشی زبان برای مخاطبان نیز محسوب میشوند؛ ازاینرو، توجه به الگوهای هنجارمند و صحیح در آنها باعث گسترش زبان فارسی معیار در میان بکارگیران و مخاطبان آنها میشود. گونه اداری زبان از گونههایی است که با نامه، بخشنامه، دستورالعمل، اطلاعیه و مواردی از این دست، پیامهایی را منتقل میکند. این گونه با اینکه ویژگیهای خاص و اصطلاحات ویژه خود را دارد، اما در بسیاری از شئون، ازجمله واژهها و ساختار باید از فارسی معیار پیروی کند، اما بررسیها نشان میدهد که اینگونه نیست. در این پژوهش 152 نامه و بخشنامه از مکاتبات اداری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مشتمل بر 1000 جمله بود، بررسی و الگوهای غیر معیار در سه سطح ویرایش فنی، زبانی و بلاغی تحلیل شد و ضمن نشان دادن صورت معیار آنها پیشنهادهایی برای بهبود وضع نگارش مکاتبات اداری داده شد. مطابق بررسی حاضر بیشترین کاربردهای غیر معیار بهترتیب در حوزه ویرایش زبانی، فنی و پس از آن بلاغی بوده که لزوم توجه بیشتر به آنها در آموزش و پژوهش آشکار میشود.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
جامعه شناسی زبان انتشار: 1394/11/1