جستارهای زبانی، جلد ۱۲، شماره ۴، صفحات ۱۳۵-۱۶۰

عنوان فارسی کارکرد استعاره‌های شناختی مفهوم «دل» در دیدگاه سنایی
چکیده فارسی مقاله زبان‌شناسان شناختی بر +این باورند که نظام اداراکی انسان ذاتاً استعاری است. آن‌ها استعاره را مربوط به قلمرو اندیشه و فراتر از حوزۀ زبان می‌دانند. استعاره در نظریۀ معاصر به معنای مفهوم‌سازی پدیده‌های پیچیده و نامحسوس ذهن از سوی تجارب ملموس و حسی انسان است. اهمیت بررسی مفهوم «دل» در ناشناختگی و ماورائی‌ بودن آن در زبان و ادبیات، به‌ویژه عرفان است. واژۀ دل معانی گسترده و متنوّعی را القا می‌کند. از این‌ رو، بررسی شگردهای پردازش استعاری دل در شناسایی عواطف و نظام اندیشگانی شاعر بسیار مهم است. بنا بر این اهمیت، پژوهش حاضر می‌کوشد با هدف شناسایی مکتب فکری سنایی در این راستا و برخی ظرایف ذهنی و بیانی حاکی از آن، به توصیف و تحلیل شگردها و ابزارهای محسوس کردن «دل» در اندیشۀ این شاعر در چارچوب نظریۀ شناختی و کارکردهای مفهوم‌سازی آن بپردازد. نتایج نشان می‌دهد که پربسامدترین نوع استعارۀ دل، هستی‌شناختی و چشمگیرترین آن از نوع شیء‌انگاری است که حاکی از تأثیر تجارب اولیۀ ذهنی و ناخودآگاه جمعی بر ذهن شاعر در فهم دل است. القای مفاهیم عاطفی (عشق‌ورزی، حزن و شادی)، تبیین مفاهیم اخلاقی (شکیبایی و نفس و دنیاگرایی)، جایگاه تجلی حق بودن، اندیشه‌ورزی ‌و دانایی و نیز رازداری به ترتیب از مهم‌ترین کارکردهای معنایی دل است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله زبان‌شناسی شناختی، استعارۀ مفهومی، دل، دیوان سنایی.

عنوان انگلیسی The Function of Cognitive Metaphors of the Concept of "Heart" (del) from Sanaei's Point of View
چکیده انگلیسی مقاله Cognitive linguists believe that the human perceptual system is inherently metaphorical. They consider metaphor to be related to the realm of thought and beyond the realm of language. Metaphor in contemporary theory means the conceptualization of complex and intangible phenomena of the mind by the tangible and sensory experiences of man. The importance of studying the concept of "heart" (del) is in its ambiguity and transcendence in language and literature, especially mysticism. The word heart implies a wide variety of meanings; therefore, examining the metaphorical processing techniques of the heart is very important in identifying the emotions and thought system of the poet. Due to its importance, the present study tries to describe Sanaei’s school of thought along with some mental elegance and their expressions in order to define and analyze the sentimental tools of "heart" in the poetchr('39')s thought in the framework of cognitive theory and its conceptualization functions. The results show that the most common frequent type of metaphor of the heart is ontological and the most significant is the type of objective metaphor, which indicates the effect of primary mental and unconscious collective experiences on the poetchr('39')s mind in understanding the heart. Inducing the emotional concepts (adoring, sadness and happiness), explaining the moral concepts (patience, selfishness and secularity), are the place to manifest the righteousness, thought and knowledge and secrecy that are respectively among the most important semantic functions of the heart.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله cognitive linguistics,conceptual metaphor,Sana&apos,i Collection,Heart(del)

نویسندگان مقاله مریم کریمی | Maryam Karimi
PhD Graduate of Persian Language and Literature, Razi University
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

غلامرضا سالمیان | Gholamreza Salemian
Associate Professor of Persian Language and Literature, Razi University
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

فاطمه کلاهچیان | Fateme Kolahchian
Assistant Professor of Persian Language and Literature, Razi University
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران


نشانی اینترنتی http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-20915-3&slc_lang=fa&sid=14
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده مقالات علمی پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات