جستارهای زبانی، جلد ۱۴، شماره ۶، صفحات ۱۸۷-۲۱۲

عنوان فارسی مفعول‌ نمایی افتراقی در زبان فارسی: بازنگری رده ‌شناختی نشانۀ مفعول مستقیم
چکیده فارسی مقاله دیری است که پدیدۀ زبان‏ شناختی مفعول‏ نمایی افتراقی، در خصوص چگونگی حالت‏ نشانی مفعول مستقیم، همچون مبنایی برای دسته‏ بندی‏ های رده‏ شناختی زبان‏ های جهان شناخته شده است. با این همه، مفعول‏ نمایی افتراقی در فارسی محل مناقشات میان زبان‏ شناسان بوده است. برخی از آنان بر این رأی رفته‏ اند که مفعول‏ نمایی افتراقی به‏ راستی در زبان فارسی وجود دارد زیرا برخی از انواع مفعول مستقیم در جملات فارسی با «را» نشان‏ دار می‏ شوند، حال آن‏که زبان ‏شناسان دیگری، در مقابل، مثال‏ های نقضی را در هر مورد از فارسی می‏ آورند تا نشان دهند که چنین نیست. از این روست که برخی از زبان‏ شناسان ایرانی ایدۀ مفعول‏ نمایی افتراقی را در فارسی یکسره کنار نهاده‏ و برای «را» نقش کارکردی تازه‏ ای تعریف کرده ‏اند. مقالۀ مروری تحلیلی حاضر با تبیین مبانی نظری کلی مفعول‏ نمایی نمایی افتراقی، بر آن fبوده است تا با رویکرد تازه‏ ای به چگونگی کاربرد «را» در جمله‏ های فارسیِ دارای فعل گذرا بنگرد. این رویکرد نه تنها مثال‏ های نقض پیش‏ گفته را توجیه می‏ کند، بلکه همچنین با ارائۀ دیدگاه تازه‏ ای دربارۀ مفعول‏ نمایی افتراقی در فارسی می‏ کوشد تا نقش حالت‏ نشانی مفعول مستقیم را به «را» در این جمله‏ ها بازگرداند. بدین ترتیب، مقالۀ حاضر با تثبیت نقش «را» همچون نشانگر برخی از انواع مفعول مستقیم، مفعول‏ نمایی افتراقی را در  فارسی بازتعریف کرده است. امید می ‏رود با اجرای مطالعات پیکره‏ بنیاد آینده رویکرد نظری حاضر به واسطۀ شواهد زبانی تقویت شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله مطالعۀ رده ‌شناختی،مفعول ‌نمایی افتراقی،«را» با افعال گذرای فارسی،معرفگی،مشخص ‌بودگی،جان‌داری،رویکرد آیسن

عنوان انگلیسی Differntial Object Marking in Persian: A Typological Review of the Object Marker
چکیده انگلیسی مقاله The linguistic phenomenon of differential object marking (DOM) has long been recognized as a basis for typological categorization of world languages in terms of how the direct object is case-marked. Yet, DOM in Farsi constitutes a source of contention among linguists. Some of them maintain that DOM actually exists in Farsi where they assert some types of the direct object are case-marked with “,” but, on the contrary, others give counterexamples for each instance to prove that is not the case. That is why some Iranian linguists have entirely abandoned the idea of DOM in Farsi and assigned “” a new functional role other than an object case-marker. By elucidating the theoretical bases of DOM in general, the present analytical review aims to apply a new approach to how “” is used in Farsi sentences with transitive verbs. The approach not only proposes explanations for the aforesaid counterexamples, but also attempts to restore “” to its grammatical role as a case-marker by introducing a new viewpoint on DOM in Farsi.Thus, by establishing a grammatical role to “” as a marker of some kinds of direct objects, the present paper has attempted to redefine DOM in Persian. It is hoped that future corpus-based studies about the relative frequencies of “” occurrences in Persian sentences will lend evidential support to this theoretical approach.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله typological study,differential object marking,“rā” with Farsi transitive verbs,definiteness,specificity,animacy,Aissen’s approach

نویسندگان مقاله ارسلان گلفام | Arsalan Golfam
Linguistics Department, Humanities Faculty, Tarbiat Modares University
دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ علوم انسانی، گروه زبان شناسی

صالح طباطبایی | Saleh Tabatabai
Linguistics Department, Humanities Faculty, Tarbiat Modares University
دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ علوم انسانی، گروه زبان شناسی


نشانی اینترنتی http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-64881-1&slc_lang=fa&sid=14
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده مقاله مروری - تحلیلی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات