جستارهای زبانی، جلد ۱۵، شماره ۲، صفحات ۳-۰

عنوان فارسی گذرایی سرنمونی و حذف مفعول در زبان فارسی
چکیده فارسی مقاله هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تأثیر مؤلفه‌های گذرایی سرنمونی بر ساخت حذف مفعول در زبان فارسی است. حذف مفعول پدیده‌ای است که در آن فعلی که ماهیتاً متعدی بوده و برای تکمیل معنا به دو موضوع فاعل و مفعول نیاز دارد، با حذف مفعول خود به فعل لازم تبدیل می‌شود. با این حال، بدون آن‌که بافت کلی سرنخهایی پیرامون هویت مفعول به دست ‌دهد، مخاطب قادر به درک معنای جمله بوده و درک مفهوم مفعول محذوف برای او امکان‌پذیر می‌باشد. با توجه به اینکه حذف مفعول از عوامل کاهنده‌ی ظرفیت فعل و به تبع آن کاهنده‌ی میزان گذرایی است، انتظار می‌رود در این ساخت مؤلفه‌های گذرایی سرنمونی بیشتری با ارزش منفی حضور داشته باشند. به منظور بررسی این موضوع 435 مورد حذف مفعول از منابع متنوع استخراج گشته و تأثیر مؤلفه‌ها به‌صورت مجزا بر هر نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه نشان می‌دهد که مؤلفه‌هایی نظیر ارادی بودن و کنش‌گری تأثیری بر حذف مفعول ندارند و بر خلاف انتظار بسامد ارزش مثبت مؤلفه‌های جنبشی، وجه و مثبت بودن که بیانگر میزان گذرایی بالا است در چنین ساخت کاهنده‌ی گذرایی بیشتر بوده است. طبیعتاً حذف مفعول از دیگر مؤلفه‌های گذرایی سرنمونی پیروی می‌کند و بسامد ارزش منفی این مؤلفه‌ها در این ساخت بیشتر بوده است. بررسی میزان تأثیرگذاری مؤلفه‌های گذرایی سرنمونی و دلایل آن، ارائه آمار مربوط به بسامد هر یک در ساخت حذف مفعول و در نهایت معرفی پیوستاری از شرایط  سرنمونی حذف مفعول، مواردی است که در پژوهش حاضر به آن پرداخته شده است.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حذف مفعول،گذرایی سرنمونی،ظرفیت فعل،کاهش ظرفیت،تغییر گذرایی

عنوان انگلیسی Prototypical transitivity and object omission in Persian
چکیده انگلیسی مقاله The aim of this paper is to investigate the impact of prototypical transitivity components presented by Hopper and Thompson (1980) on object omission construction in Persian. Object omission is a valency-reduction process in which a verb which is transitive in nature, appears without its object but the construction makes sense for the hearer. As this construction reduces the valency of the verb, it can be considered as a transitivity reduction phenomenon as well. Accordingly, the existence of more transitivity components with low degree in the aforementioned construction is expected. To examine this hypothesis, a data set including 435 cases of object omission was discovered and examined. The analysis revealed that unexpectedly, there are some transitivity increasing components such as kinesis (action) and mode (irrealis) in this construction. On the other hand, although some of the components have no impact on object omission, some of them including participants, aspect, punctuality and affectedness of the object, seem to be the most important factors which facilitates object omission. The impact of ten prototypical transitivity components on object omission and the reasons behind that, is what has been investigated and justified in this research.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله object omission,valency-reduction,prototypical transitivity components,verbal valency,transitivity-reduction.

نویسندگان مقاله فائزه سلیمی | Faezeh Salimi
University of Isfahan
دانشگاه اصفهان

والی رضایی | vali rezai
University of Isfhan
دانشگاه اصفهان


نشانی اینترنتی http://lrr.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-22162-4&slc_lang=fa&sid=14
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده مقالات علمی پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات