|
|
جستارهای زبانی، جلد ۹، شماره ۳، صفحات ۱۷۹-۲۰۲
|
|
|
| عنوان فارسی |
کارکردهای صرفی- معنایی «ها» در زبان فارسی ازمنظر رده‌شناختی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
گرچه مفهوم دستوری شمار از بدیهیات تلقی میشود و به تمایز مفرد/جمع در همۀ کتابهای دستور زبان اشاره شده است، به جنبههای مختلف معنایی آن کمتر توجه شده و معمولاً مفهوم جمع به‌مثابۀ دلالت بر بیش از یک، تفسیر میشود؛ درحالی که مفهوم دقیق آن، باتوجه به مختصات معنایی اسم پایه، ازنظر رده‌شناختی بسیار تنوعپذیر است. در این نوشتار، ویژگی‌های صرفی- معنایی تکواژ «-ها» را بهعنوان یکی از پربسامدترین تکواژهای جمعساز فارسی بررسی میکنیم و بهطور خاص قصد داریم نشان دهیم که زبان فارسی تا چه اندازه در رمزگذاری مفهوم جمع، تابع تنوعات بینزبانی است. ارزیابی دادههای زبان فارسی در چارچوب رده‌شناختی آکواویوا، نشان میدهد که تکواژ «-ها» در زبان فارسی تنوع معنایی دارد و تحت‌تأثیر ویژگی‌های معنایی اسم پایه، ممکن است بیانگر یکی از مفاهیم تعدد، نمود ناقص، پیوستگی، تعدد بدون وجود مرز ادراکی قابل‌تشخیص، القاء خوانش ملموس و عینی از اسمهای معنی و زمان/مکان، موردنمایی، دلالت بر فراوانی کمّی و کیفی (شدتبخشی)، پراکندگی و گستردگی موقعیت‌یافته برای اسمهای تودهای، مشابهت، تأکید بر مصداق و یا تلفیقی از آنها باشد. از این میان، کارکردهای نمودی، شدتبخشی، تأکید و تقریب زمانی، ویژگی‌های معنایی مختص جمعسازی در زبان فارسی هستند؛ اما همچنان تبیین این کارکردها ازطریق بسط حوزههای مطروحه در چارچوب مذکور ممکن است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
واژگان کلیدی، مقولۀ شمار، تکواژ «-ها»، رده‌شناسی معنی‌شناختی، ویژگی‌های صرفی- معنایی. |
|
| عنوان انگلیسی |
Morpho-semantic Aspects of “hâ” in Persian from a Typological Perspective |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Number is a grammatical concept, whose singular/plural distinction has been mentioned in many Persian grammar books; but less attention has been paid to various semantic functions of plurality. So it is often interpreted as referring to more than one entity. The present article is an attempt to investigate mopho-semantic aspects of "hâ" as one of the most frequent plural-making morphemes, particularly with the aim of examining two questions hereunder: What are the morpho-semantic functions of "hâ" plural-marker in Persian? To what extend does Persian number system follow from the range of cross-linguistic varieties? Assessment of data (collected from written texts, grammar books and author's intuition) according to Acquaviva's framework (2008) clarifies that Persian follows from typological semantic functions and plural-making with "hâ" represents different interpretations in relation to basic lexical meaning of nouns it attaches to. In sum, plurality in Persian conceptualizes one or more functions as follows: - referring to more than one entity; - representing imperfect aspect; - expressing cohesion; - representing blurred perceptual boundary; - reflecting concrete reading of abstract and spatio-temporal nouns; - affirming instantiation, quantitative and qualitative abundance of the referent; - indicating distributive-dispersal interpretation of mass nouns, similarity; and - highlighting emphasis on the referent. It is worth mentioning that some aforementioned functions such as representing aspect, quantitative abundance, emphasizing and approximate temporal extension have not been introduced in the Acquaviva's framework and they can just be found in Persian. Nevertheless, it is also possible to explain these by extending the conceptual modules of the framework. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Keywords, Number, “hâ” morpheme, Semantic typology, Morpho-semantic features |
|
| نویسندگان مقاله |
فاطمه بهرامی | fatemeh bahrami
assistant professor of linguistics, shahid beheshti university-tehran, iran.
استادیار زبان شناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه شهید بهشتی (Shahid beheshti university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-20732-1&slc_lang=fa&sid=14 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
