|
|
جستارهای زبانی، جلد ۸، شماره ۵، صفحات ۲۳۵-۲۶۸
|
|
|
| عنوان فارسی |
فرایندهای واجی رسایی‌بنیاد در زبان‌های ترکی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
زبان‌های ترکی از پنج راهبرد یا پاسخ مختلف (قلب، تضعیف، غیرمشددسازی، حذف و درج) به خوشه‌های ناقض اصل توالی رسایی استفاده می‌کند که از طریق تعامل محدودیت‌های وفاداری و نشانداری مطرح می‌شوند. در زبان ترکی با وجود خوشه‌های دو همخوانی میانی و پایانی، خوشه‌های غلت/روان-خیشومی و غلت-روان، علاوه بر توالی‌هایی با رساییِ خیزان، غیرمجاز است. قطعاً توالیِ همخوان‌های رسا، به دلیلِ تخطی از محدودیت اصل مرزِ اجباری، شکسته نمی‌شوند؛ زیرا با این فرض توجیهی برای عدم‌وجود توالی خیشومی/روان-گرفته نخواهد بود. در این پژوهش به کمک داده‌های به‌دست‌آمده به روش کتابخانه‌ای و نیز فرایندهای درج و حذف واکه در میان خوشه‌های میانِ کلمه، درج واکه در میان و آغاز خوشه‌های آغازِ کلمه، درج واکه در میانِ خوشه‌های پایانی با رسایی خیزان، درج واکه در میان خوشه‌های پایانی با رسایی افتان و حذف همخوان اول از خوشه‌های پایانی نشان خواهیم داد که توفقِ رساییِ روان و غلت نسبت به خیشومی برای غلبه بر درج کفایت نمی‌کند. در نتیجه، آنچه موجب رفتار متفاوت چنین خوشه‌هایی در زبان‌های ترکی، عربیِ لبنانی، ایرلندی، چاها (زبان اتیوپی) و کاتالن می‌شود، زاویه رسایی میان دو همخوان است. در پایان، به کمک محدودیت‌های نشانداری ادراکی خواهیم دید همخوان‌های هم‌جایگاه، از نظر ادراکی نشان‌دارترند؛ یعنی همخوانی که در محل و نحوۀ تولید، مشخصه‌های تمایزدهندۀ کمتری با همخوان ماقبل خود دارد، از نظرِ ادراکی نامتمایز و برای حفظ تقابل‌های واژگانی نامناسب‌تر است. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
اندازۀ رسایی،فرایند حذف،درج،آذری،نظریه بهینگی،واژه&،shy، های کلیدی، خوشه‌های همخوانی |
|
| عنوان انگلیسی |
Sonority-Driven Phonological Processes in Turkic Languages |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
Sonority determines the legal syllable structure of a language and triggers applying some phonological processes in order to retain the appropriate syllable pattern. All Turkic languages exhibit five different strategies/consonant cluster processes (metathesis, weakening, degemination, deletion and epenthesis) which are sonority-driven and arise through the interaction of markedness and faithfulness constraints. By considering a full range of data from Azeri and Turkish languages within the framework of optimality theoretic phonology we found that high ranking sonority constraints such as syllable contact law, sonority sequence principle, and sonority angle affect the clusters of loanwords and native words through different phonological processes. In fact these various phonological processes are used to improve syllable structure and save a segment from deletion. While in these languages words can end in two consonants, glide/liquid-nasal and glide-liquid sequences in spite of having rising sonority are not possible. Although coda sonorants may not be broken by a vowel epenthesis due to an OCP effect because /r/-obstruent and /n/-obstruent (ʣ) sequences are also not preferred in casual speech. In this paper, in the light of evidence from Turkic languages, issues like inserting and omitting of vowel within the rising sonority medial clusters, Prothesis and Anaptyxis in onset clusters, vowel epenthesis in rising and falling sonority final clusters, and consonant deletion in pre-consonantal coda position are considered within the framework of optimality theoretic phonology to show that the motivation for vowel insertion in word initial consonant clusters is to observe *Complexons, the epenthesis site (within the cluster or at the word-edge) is determined by the high ranking sonority constraints And also to show that the sonority advantage of a glide or a liquid over a nasal is insufficient to override Dep-Io. So what triggers the variable behavior of Turkish, Lebanese Arabic, Irish, Chaha, Catalan clusters is the Sonority Angel formed by the contours /CC/ and [CV]. Finally we observe that homorganic clusters are perceptually marked. That is a consonant which has few feature distinguishing it in place or manner from a preceding consonant is perceptually indistinct and is less suitable than a more contrastive consonant for maintaining lexical contrasts. Moreover we have to note that In Azeri the occurrence of coda-onset sequences across a syllable boundary subjects to the Syllable Contact Law (the optimal intervocalic consonant cluster is the one that terminates the first syllable with high sonority and starts the next syllable with low sonority). Thus Azeri applies some strategies to optimize the syllable contact. All clusters violating syllable contact are reordered, and broken up by epenthesis. Metathesis which can be explained in terms of phonological system rather than phonetical system is regular and productive in the language in question and links synchronic studies to diachronic ones. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Consonant clusters,Sonority angel,Epenthesis,Deletion,Azeri,Optimality theory |
|
| نویسندگان مقاله |
سولماز محمودی | s. mahmoodi
phd student of linguistics, allameh tabatabaei university, tehran, iran
دانش آموخته دکتری زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علامه طباطبایی (Allameh tabatabaii university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-1000-6471&slc_lang=fa&sid=14 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
