|
|
جستارهای زبانی، جلد ۸، شماره ۲، صفحات ۱۴۹-۱۷۰
|
|
|
| عنوان فارسی |
تشکیل افعال مرکب فارسی از منظر دستور شناختی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
نحوه تشکیل فعل مرکب فارسی تاکنون کمتر مورد توجه زبان‌شناسان بوده است. هدف این مقاله قرار دادن اجزای فعل مرکب در بافت‌هایی زبانی است که تصورشان به‌مثابه عامل انگیزشِ تشکیل فعل مرکب، موجه به‌نظر می‌رسد. به عقیده نگارندگان، افعال مرکب را می‌توان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم حاصل فرایند انضمام دانست. در اینجا مفهومی گسترده از انضمام مورد نظر است که آن را باXI نشان می‌دهیم و در آن X شامل مقولات اسم، صفت و گروه حرف اضافه‌ای می‌شود. بر این اساس و با استفاده از برخی مفاهیم دستور شناختی می‌توان گفت فعل مرکب از بند کامل اولیه‌ای نشئت می‌گیرد که در فرایند عبور از مسیر ترکیب، یک عنصر فعلی و یک عنصر غیرفعلی از آن انتخاب و به هم منضم می‌شوند. در این مسیرِ فرضی، گاهی موضوع فعل حذف، و متمم یا وابسته آن که برجستگی شناختی بیشتری دارد، به فعل منضم می‌شود. در ادامه مقاله، فعل‌های مرکب ساخته‌شده با پرکاربرترین همکرد فارسی، یعنی «کردن» بررسی و نشان داده می‌شود که متناظر با معانی مختلف فعل «کردن» در مقام فعل سنگین، مانند «انجام دادن» و «ساختن»، مسیرهای مختلفی برای تشکیل دسته‌های مختلف فعل مرکب با این همکرد قابل ترسیم است. به‌علاوه، هر فعل مرکب طرحواره‌ای ساختی در اختیار گویشوران قرار می‌دهد که جوازبخش فعل‌های مرکب جدیدی با همان فعل سبک خواهد بود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
واژگان کلیدی، فعل مرکب فارسی،فعل سبک،دستور شناختی،انضمام،طرحواره ساختی |
|
| عنوان انگلیسی |
Persian Compound Verb Formation from a Cognitive Grammar Viewpoint |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
The process of compound predicates (CPr) formation in Persian has got little attention on behalf of linguists. This paper aims to situate the components of Persian light verb constructions in contexts that can be justifiably invoked as a motivation for CPr formation. The authors believe that CPrs can be considered as direct or indirect products of incorporation process. We hold here a broad concept of incorporation, namely X incorporation (XI), in which X indicates categories including nominals, adjectives and prepositional phrases. This process, explicated by means of some concepts from Cognitive Grammar, involves CPrs originating from complete clauses, and then passing through a compositional path where a nonverbal and a verbal element are selected out of a clause and end up in a complex predicate. In such a hypothetical path, a verb argument is occasionally omitted and the verb complement or adjunct, having a higher cognitive salience, is incorporated to it. The investigation will continue with focusing on the LVCs constructed with LV kardan 'do, make', as the most frequently used light verb in Persian. The paper will also explore how different paths could be associated with different 'heavy' meanings of kardan. Moreover, each CPr may further provide speakers with constructional schemasupon which other LVCs formed with a given LV can be sanctioned. Considering different kinds of LVCs explained in this paper, we can say that the semantic contribution of LVs falls into one of the two following possibilities depending on how the LVC in question is formed: i. Compositional path is directly conceivable. When this is the case, the semantics of LV is equivalent to, or derived from, a main or extended sense of its non-light counterpart, as in emtehân dâdan 'to take an exam' (lit. to exam-give), xâb raftan 'to fall asleep' (lit. to sleepN-go), and lâne kardan 'to nest' (lit. to nestN-do). ii. Compositional path is indirectly accessible through a constructional schema. In this case, the LV's semantic contribution can be thought of as dissolved in the constructional meaning of the relevant schema, as in imeyl zadan 'to email' (lit. to emailN-hit) whose LV has nothing to do with 'hit', but imports a sense of 'communication' immanent in the constructional schema X + zadan which is in turn inherited from telegrâf zadan 'to telegraph' (lit. to telegraphN-hit). iii. The compound verb is a denominal verb in which the light verb serves to verbalize a non-verbal element. In this case the semantic contribution of the light verb is to add processual meaning to the predicate. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Incorporation,Light verb construction,Complex predicate,Persian |
|
| نویسندگان مقاله |
بابک شریف | babak sharif
phd student in linguistics, university of isfahan, isfahan, iran
دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه اصفهان (Isfahan university)
محمد عموزاده | mohammad amouzadeh
professor of linguistics, university of isfahan, isfahan, iran
استاد زبان شناسی همگانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه اصفهان (Isfahan university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-1000-8159&slc_lang=fa&sid=14 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
