|
|
جستارهای زبانی، جلد ۸، شماره ۲، صفحات ۲۴۹-۲۷۵
|
|
|
| عنوان فارسی |
تأملی زبانی در مضمون و شگردهای مضمون‌سازی در شعر فارسی |
|
| چکیده فارسی مقاله |
مفهوم «مضمون» در زبان فارسی مانند بسیاری از مفاهیم ادبی دیگر مفهومی سهل و ممتنع است؛ در نگاه نخست چنان به نظر می‌رسد که این مفهوم چندان روشن است که نیازی به اندیشیدن از دیدگاهی نظری درباره آن وجود ندارد و به‌اصطلاح از بدیهیات حوزه ادبیات فارسی است؛ درحالی‌که مضمون یکی از مهم‌ترین مفاهیم انتقادی و مرکزی ادبیات در جهان است. دستیابی به مضامین آثار ادبی در دنیا کاری بسیار تخصصی و دشوار و درعین حال، بنیادی شناخته می‌شود. ارتباط مضمون با کار نظریه و نقد ادبی نیز بر کسی پوشیده نیست، به‌گونه‌ای که برخی یکی از مهم‌ترین رسالت‌های نقد ادبی را دستیابی به مضمون می‌دانند؛ از چنین دیدگاهی مضمون‌یابی کاری انتقادی است که ضرورتاً باید ذیل نظریه‌ای ادبی صورت گیرد. معنای چنین رویکردی در وهله اول آن است که مضمون‌یابی کاری بسیار تخصصی است؛ درحالی‌که در جامعه ادبی ما بیشتر با ویژگی آماری تعریف شده است. جستن مضامین در آثار ادبی به هیچ روی کاری صرفا آماری نیست؛ بلکه در بهترین حالت، آمار شاید بتواند آن را عینی نماید و به دستیابی به آن کمک کند. در این زمینه با یقین می‌توان گفت، با وجود این‌که مضمون، موضوع اندیشه بسیاری از صاحب‌نظران زبان و ادبیات فارسی بوده است، هرگز حدود آن مشخص نشده است و به‌ویژه عملاً کار مضمون‌یابی بر‌اساس تعریف علمی آن صورت نگرفته است. مانند بسیاری دیگر از موضوع‌های ادبی، مضمون نیز مبتلا به ساما‌ن‌نیافتگی نظری است. دشواری دیگر در پرداختن به این موضوع، مربوط به ویژگی چندمعنایی کلمه مضمون در زبان فارسی هم هست. در این زمینه به‌ویژه اختلاط آن با «موضوع» منشأ بسیاری از تشتت‌ها بوده است و به سردرگمی‌ها و گاه انحراف‌ها از معنای علمی آن افزوده است. با عنایت به دشواری‌های ماهوی موضوع و نیز دشواری های ناشی از گستردگی حوزۀ تحقیق، در این پژوهش کوشیده شده است در حد توان تصویری از چگونگی دستیابی و مطالعۀ مضمون در شعر برخی شاعران نشان داده شود. |
|
| کلیدواژه‌های فارسی مقاله |
بن‌مایه،شعر فارسی،واژگان کلیدی، مضمون،درون‌مایه،مضمون‌سازی |
|
| عنوان انگلیسی |
Linguistic thinking on theme and theme making techniques in the Persian poetry |
|
| چکیده انگلیسی مقاله |
A bunch of studies have been published in various formats of books and papers about Hafiz status and art in the field of Persian literature. Due to the large amount and the continuous process of such studies and in order to recognize their strengths and weaknesses, it is necessary for them to be reviewed especially considering the authors' pen. The results of such reviews can be applied to address the lacks of this field. This study examines the historical process of Hafiz studies and their subjects as well. Since the beginning of the process (1919) up to 2010 about 2068 studies have been conducted. This study reviews the historical trend of Hafiz studies first in the format of papers, then checks the reasons of their ups and downs due to their quantity and quality. The stories are categorized under five historical periods and eight headings of: description of verses, critical review of books and studies about Hafiz, introduction of various Divan corrections, and the introduction of new versions, character analysis, Hafiz's life and thoughts, Hafiz and the others, aesthetics (of Hafiz's poetry). This study shows the rising process of the production of the studies since the beginning up to the third historical period due to the holding of two Hafiz's memorial conferences. In the fourth period, this process quantitatively falls down but qualitatively rises till the fifth period when both quantity and quality of the papers escalate due to the introduction of new literary topics and the advance of criticisms. |
|
| کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله |
Hafiz Studies,Historical Trend,Trend of Subjects,content,Historical Periods |
|
| نویسندگان مقاله |
خدیجه حاجیان | khadijeh hajiyan
assistant professor of persian language and literature, tarbiat modarres university, tehran, iran
استادیار زبان و ادبیات فارسی، مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تربیت مدرس (Tarbiat modares university)
|
|
| نشانی اینترنتی |
http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-1000-3479&slc_lang=fa&sid=14 |
| فایل مقاله |
فایلی برای مقاله ذخیره نشده است |
| کد مقاله (doi) |
|
| زبان مقاله منتشر شده |
fa |
| موضوعات مقاله منتشر شده |
|
| نوع مقاله منتشر شده |
|
|
|
|
برگشت به:
صفحه اول پایگاه |
نسخه مرتبط |
نشریه مرتبط |
فهرست نشریات
|
