جستارهای زبانی، جلد ۷، شماره ۵، صفحات ۷۳-۹۶

عنوان فارسی گویش‌شناسی ادراکی؛ مطالعه‌ای موردی از ترکی‌آذری در شهرستان شبستر
چکیده فارسی مقاله گویش‌شناسی ادراکی حوزه‌ای است که در آن درک و نگرش اهل زبان نسبت به مفاهیمی مانند مرزبندی جغرافیایی گویشِ خود و گویش‌های مناطق مجاور، اعتبار و منزلت اجتماعی گویش‌ها و نظایر آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این پژوهش 64 گویشورِ چهار منطقه از شهرستان شبستر در شمال غرب تبریز (شامل شهرهای شبستر، شندآباد، دریان و خامنه) به طور تصادفی به عنوان آزمودنی‌های پژوهش انتخاب شدند. سپس محقق به کمک چهار نمونۀ صوتی ضبط شده از چهار منطقۀ مذکور و یک پرسشنامه محقق-ساخته، نگرش آزمودنی‌ها را در بارۀ نمونه‌های صوتی ارزیابی کرد. یافته‌ها نشان می‌دهد که گروه میان‌سال و نیز گروه زنان در تشخیص دوری/نزدیکی گونۀ زبانی و نیز (غیر)همشهری بودن  گوینده، موفق‌تر از گروه جوان و گروه مردان عمل می‌کنند و این امر با نتایج برخی مطالعات پیشین مانند دیرکز(2002) در آلمان کاملاً سازگار است. به این ترتیب درمی‌یابیم که در منطقۀ مورد مطالعه، میان‌سالان و زنان زبان‌آگاه‌ترند. همچنین مشخص شد که مرکزیت اداری و اقتصادی یک منطقه (شهر شبستر) باعث می‌شود تا گونۀ به کاررفته در آن منطقه از نظر گویشوران، گونۀ شهری تلقی شود.  یکی دیگر از یافته‌های قابل تأمل در مطالعۀ حاضر این است که برخلاف پیش‌فرض رایج در مطالعات جامعه‌شناسی زبان، گونۀ زبانی کم‌جمعیت ترین شهر منطقۀ مورد مطالعه – خامنه- معتبرتر از سایر مناطق تشخیص داده شده است.  
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واژگان کلیدی، گویش‌شناسی ادراکی،گونه،نگرش،ترکی‌آذری،شبستر

عنوان انگلیسی Perceptual Dialectology; A Case Study of Azeri Turkish in Shabestar County
چکیده انگلیسی مقاله Perceptual dialectology deals with the comprehension and attitude of speakers towards concepts such as the geographical demarcation of the dialects of self and others, prestige and social status of dialects, etc. In this study, 64 native speakers living in Shabestar County in North West of Tabriz (including Shabestar, Shend Abad, Daryan, and Khameneh) have been interviewed. The research is conducted using four audio files as well as one researcher-made questionnaire. The findings indicate that the middle-aged group and female group are more successful in finding out the geographical distance and fellow-citizenship of the narrators of the audio files, giving weight to the former studies like Diercks (2002) in Germany. In other words, the middle-aged as well as female individuals display higher levels of linguistic awareness. It is also noted that the administrative and economic situation of an area (Shabestar city) convinces native speakers of the region to consider its linguistic variety as an urban variety. Furthermore, it is revealed that opposing the well-known presupposition in sociolinguistics, the linguistic variety of the smallest town in the region, i.e. Khameneh is regarded more prestigious than those in other areas    
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Perceptual dialectology,Variety,Attitude,Azeri Turkish,Shabestar

نویسندگان مقاله علیرضا قلی رضا قلی فامیان | alireza gholi famian
professor of linguistics and foreign languages, pnu
استادیار زبان شناسی و زبان های خارجی، دانشگاه پیام نور


نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-1000-2645&slc_lang=fa&sid=14
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات