جستارهای زبانی، جلد ۷، شماره ۲، صفحات ۱۶۵-۱۸۵
عنوان فارسی تناوب‌های گذرایی در فارسی؛ تحقیقی براساس آراءِ بت لوین
چکیده فارسی مقاله به کاربردهای متفاوت یک فعل یا ساخت واحد از حیث ظرفیت آن فعل یا ساخت، تناوب اطلاق می­شود. تناوب­ها به سه شکل واژگانی و صرفی و نحوی در زبان­ها ظاهر می­شوند (Comrie 1992). کاربرد ناگذرای فعل «شکستن» (مانند: مداد شکست) در مقابل کابرد گذرای آن (مانند: علی مداد را شکست) مثالی از یک تناوب واژگانی است؛ کاربرد فعل غیرسببی (علی غذا را خورد) در مقابل ساخت سببی آن (من غذا را به علی خوراندم) مثالی از یک تناوب صرفی است؛ و کاربرد ساخت معلوم (مانند: علی غذا را خورد) در مقابل کاربرد مجهول آن (مانند: غذا خورده شد) مثالی از یک تناوب اشتقاقیِ نحوی است. چنانکه مشاهده می‌شود، در تمام این مثال‌ها، ظرفیت فعل یا ساخت به نحوی تغییر کرده است. ما در این مقاله صرفاً تناوب­های واژگانیِ گذرایی در افعال فارسی را براساس آراءِ بت لوین (Levin 1993) معرفی می­کنیم و متذکر تناوب­های صرفی و نحوی و یا دیگر تناوب­های بت لوین نمی­شویم. به عبارت دیگر فقط آن دسته از تناوب­های گذرایی را بررسی می­کنیم که شکل یا صورت دو گونۀ تناوب یک فعل واحد هستند و هیچ فرایند اشتقاقی یا نحوی باعث افزوده شدن عنصری صرفی یا نحوی به فعل، یا کاسته شدن چنین عنصری از آن نشده است. این تناوب­ها عبارت‌اند از انواع تناوب­هایی که در آن‌ها متمم مستقیم فعل گذرا مساوی است با فاعل فعل ناگذرا، تناوب­های با متمم مستقیم مستتر، تناوب­های گرایشی، و تناوب­های حذف حرف اضافه.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تناوب‌های فعلی،تناوب‌هایِ متمم مستقیم فعل گذرا = فاعلِ فعل ناگذرا،تناوب‌هایِ با متمم مستقیم مستتر،تناوب‌های گرایشی،تناوب‌های حذف حرف اضافه
عنوان انگلیسی Transitivity Alternations In Persian
چکیده انگلیسی مقاله There are three kinds of changing valency processes in languages: lexical, morphological and syntactic. Transitive and intransitive alternation of verb "poxtan (cook)" is an example of lexical alternation; morphological causative "xordan/ xorandan" (to eat vs. make to eat) is an example of morphological alternation in Persian; and active/passive alternation is an example of syntactic alternation in Persian. This paper deals with all lexical transitivity alternations in Persian based on the model proposed by Beth Levin (1993). These alternations are introduced with the same order and numbers used by Levin in her work (1993). The alternations are as follows: complement of transitive verb = subject of intransitive verb, Unexpressed Object Alternation, Conative Alternation. There are some Persian alternations too which are not used in English. These alternations are introduced at the end of this paper. Beth Levin didn't discuss the alternations dealing with clausal complements. In this paper we didn't mention these alternations too.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Verb alternations,complement of transitive verb = subject of intransitive verb,Unexpressed Object Alternation,Conative Alternation
نویسندگان مقاله امید طبیب زاده | omid tabibzadeh
associate professor of linguistics, university, hamadan, iran
دانشیار زبان شناسی، دانشگاه همدان، همدان، ایران

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-1000-9495&slc_lang=fa&sid=14
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات