جستارهای زبانی، جلد ۳، شماره ۲، صفحات ۱-۲۴

عنوان فارسی تأثیر‌پذیری شعر و نثر خاقانی از ادب عربی در دو سطح صورت و معنا
چکیده فارسی مقاله دوره تکوین زبان و ادب فارسی(4-6 ه.ق)، بی گمان نقطه ی‌عطفی در پیشینه پیوند شعر فارسی و عربی به‌شمار می‌آید، چراکه از یک سو، با مدّ نظر قرار دادن مقتضیّات و بستر سیاسی- دینی، زبان عربی در ایران، زبانی علمی-ادبی می‌گردد؛ و از سوی دیگر وجود شعر مدحی و درباری موجب استحکام این پیوند می شود. خاقانی‌شروانی (م595 ه.ق)، از شاعرانی است که در این دوره و در تاریخ شعر فارسی یکی از برجسته‌‌ترین، عربی‌گرایان فارسی‌زبان است. زیرا قالب عمده شعر در دیوان وی، قصیده است، که خود زمینه ای برای نمود بیشتر این پیوند است و هم چنین آشنایی عمیق حسّان‌عجم و عجین شدن زبان او با ادب عربی، سبب ایجاد دوگانگی زبانی، در آثار وی شده است. یکی از جلوه های این دوگانگی، تقلید مضمونی خاقانی و ابراز مفاخره نسبت به ادب‌دانان برجسته زبان عربی، در سطح صوری و معنایی زبان است. کثرت نام برخی بلغای ادب عربی از یک سو و تأثیر آوازه و بلاغت ‌شعر آنان در زبان خاقانی از سوی دیگر، سبب گشته آیینه دیرآشنای آثار خاقانی، نشانگر تأثیرپذیری از ادب عربی گردد و ضرورت پژوهش در این زمینه را دوچندان گرداند. نگارندگان در این پژوهش با هدف نمایاندن گرایش خاقانی به ادب عربی، به بررسی شعر و نثر خاقانی پرداخته اند و ابتدا انگیزه های خاقانی را از این تأثیرپذیری ذکر کرده و سپس این اثرپذیری را در سطح صوری آثار خاقانی با تکیه بیشتر بر گونه منثور آن که تا کنون مورد توجّه نبوده است، نشان داده اند و به دنبال آن در سطح معنایی، چند اثرپذیری مضمونی مهم که در جریان پژوهشی حاضر هیچ اشاره ای بدان ها نشده است، مورد تأمّل قرار داده اند؛ تا مجموع این بررسی ها پاسخی به این پرسش مقدّم باشد که، آیا عمق تأثیرپذیری خاقانی از زبان و ادب عربی تنها به فراوانی عناصر واژگانی این زبان محدود گشته است؟ یا آن که خاقانی در بطن آثار خود از سخنوران ادب عربی در دو سطح صوری و معنایی تأثیر پذیرفته است؟
کلیدواژه‌های فارسی مقاله خاقانی،مفاخره،تأثیر ادب عربی،سطح صوری و معنایی

عنوان انگلیسی Effectiveness of Arabic Literature in Khāghāni's Poetry and Prose in Visual and Semantic Levels
چکیده انگلیسی مقاله Formative period of Persian language and literature (4-6 AH) is undoubtedly considered as a milestone in shared history of Persian and Arabic poetry, because, on the one hand, Arabic language in Iran, by looking at the requirements and political-regional situation having changed into science and literary language and, on the other hand, praised and courtier poem have collectively led to stability of this shared poetry. In this course and history of Persian poetry, Khāghāni Sharvāni (d. 595 AH) is a Persian poet, who was most eager to Arabic language, because the major poetry form of his Divān is Ode (Qaside) that made better scope for depicting this shared poetry and so Hassān Ajams's deep acquaintance with Arabic literature has led to bilingualism in his works. One of these bilingual aspects is content imitating and pride on prominent literary men in Arabic language in visual and meaning language surface. Name abundance of some Arabic literary men on one hand, and effectiveness of their fame in Khāghāni's statements on the other have led the complex Khāghāni's poems be the sign of Arabic literature effectiveness and have multiplied the importance of this study. The authors in this paper, by the aim of detecting Khāghāni's eager to Arabic literature, go to study Khāghāni's poetry prose. First they explain Khāghāni's motives from this effectiveness and then display it in Khāghāni's works visual surface by having paid more attention to Khāghāni's prose works that have been neglected so far. Finally, they describe about some content effectiveness, which is not studied so far. This essay is an answer to the primary question that is the depth of Khāghāni's effectiveness from Arabic language and literature bounded to abundance of word elements? or Has Khāghāni been affected from Arabic literary eloquent in visual and meaning surface?
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Khāghāni,Boast, Effectiveness of Arabic literature, Visual and meaning surface

نویسندگان مقاله حجت اله فسنقری | hojatollahe fesanghry
assistant professor of arabic language and literature, sabzvar teacher training university.
استادیار رشته زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه تربیت معلّم سبزوار. سبزوار، ایران.

میلاد جعفرپور | milad ja amp acute afar pour
m. a of persian language and literature, sabzvar teacher training university
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلّم سبزوار


نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-1000-804&slc_lang=fa&sid=14
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات