جستارهای زبانی، جلد ۲، شماره ۲، صفحات ۱۹-۴۰

عنوان فارسی سازکارهای زبانی شوخ‌طبعی: جناس و ابهام/ ایهام
چکیده فارسی مقاله در این مقاله، عدم‌تجانس به منزله یکی از سازکار‌های زبانی شوخ‌طبعی بررسی می‌شود. پرسش اصلی این است که عوامل سرگرم‌کنندگی و خنده در شوخ‌طبعی کدامند؟ به نظر می‌آید عوامل بسیاری، مانند رویکردهای روانی، ادبی و زبانی در ایجاد خنده مؤثرند. در این مقاله، عدم‌تجانس در سطوح ساختاری و کارکردی از جمله عوامل سرگرم‌کنندگی معرفی می‌شود. پس از اشاره به پیشینه مرتبط با بحث و واژگان مرتبط با شوخ‌طبعی، نظریه عدم‌تجانس زبانی در دو سطح ساختاری و کارکردی را با نگاهی به برخی از لطایف رساله دلگشای عبید زاکانی مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهیم. در سطح ساختاری به جناس و بازی‌های کلامی از جمله همنامی، هم‌آوایی، همجنسی و همشکلی و نیز انواع تجنیس در زبان فارسی اشاره می‌شود. در سطح کارکردی به ابهام/ ایهام و کارکرد آن در سطح معنایی اشاره می‌شود. نتایج بررسی نشان می‌دهند که عدم‌تجانس زبانی از رهگذر برخی مؤلفه‌های سطوح ساختاری مانند تجنیس و سطوح کارکردی مانند ابهام/ ایهام، از جمله علل اصلی سرگرم‌کنندگی متون مطایبه‌آمیز به شمار می‌آیند. البته این مقاله زمینه را برای پرداختن به سایر نظریه‌های شوخ‌طبعی نیز هموار می‌کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله واژگان کلیدی، شوخ طبعی،تجنیس،ابهام/ ایهام،رساله دلگشا،عدم‌تجانس

عنوان انگلیسی Linguistic Mechanisms of Humor: Pun and/or Ambiguity
چکیده انگلیسی مقاله This paper examines incongruity as one of the linguistic mechanisms of texts bearing humor. The main question is that what works these texts seems humorous. Humor has been studied from three different, but related, approaches: psychological, literarily and linguistic. The paper takes as two main factors generating humor. First, the problem, the question and the literature review are mentioned. Then it refers to inconguity from structural and functional levels with regard to some humorous texts in Zakani's Resale-e- Delgosha. On the structural level, it refers to words play (homonymy, homophony, homography, paronymy) and the kind of punning andits in Persian rhetoric. On the functional level, it refers to ambiguity/amphilboly and their functions. The results showed that incongruity in the form punning as well as ambiguity/amphilboly paves the way to make texts seem humorous.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Humor,Incongruity,Punning,Ambiguity,Amphilboly,Resale-e- Delgosha

نویسندگان مقاله ابوالفضل حری | abolfazl horri
instructor, english language department, arak university, arak, iran
مربی گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه اراک (Arak university)


نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-14-1000-2306&slc_lang=fa&sid=14
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات