جستجو در:
دوره 15، شماره 2 - ( 1403 )
جلد 15 شماره 2 صفحات 353-321 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mohammadian S, Modarresi B, Kazemi F, Majidi S. A Study of Topicalization in Complex Sentences of Persian Language Based on the Lexical - Functional Grammar Approach. LRR 2024; 15 (2) :321-353
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-63565-fa.html
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-63565-fa.html
محمدیان سحر، مدرسی بهرام، کاظمی فروغ، مجیدی ستاره. بررسی مبتداسازی در جمله‌های مرکب زبان فارسی بر مبنای رویکرد دستور واژی- نقشی. جستارهای زبانی. 1403; 15 (2) :321-353
سحر محمدیان1 
، بهرام مدرسی* 2، فروغ کاظمی1 ، ستاره مجیدی1
، بهرام مدرسی* 2، فروغ کاظمی1 ، ستاره مجیدی1
1- گروه زبان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2- گروه زبان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ، Bah.modarresi@iauctb.ac.ir
2- گروه زبان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. ، Bah.modarresi@iauctb.ac.ir
چکیده: (1871 مشاهده)
در دستور واژی ـ نقشی بر مبنای رویکرد برزنن و همکاران (2016) به‌کارگرفتن ابزار صرفی و یا ساختی برای نشان‌دادن نقش موضوع‌ها، سبب بازنمایی متفاوت نقش‌های گفتمانی دستوری‌شده در زبان‌ها می‌شود. علاوه‌برآن، در این نظریه نقش‌های موضوعی به‌صورت موضعی در یک بند تعیین می‌شوند که این امر نیز سبب بازنمایی متفاوت عناصر گفتمانی دستوری‌شده در جملات مرکب طی فرایند مبتداسازی ضمیر گذار و ناگذار می‌شود. ازاین‌رو، هدف از این پژوهش ضمن بررسی چگونگی تعیین نقش‌های فاعل و مفعول در زبان فارسی، بررسی مبتداسازی ضمیر گذار و ناگذار در جملات مرکب زبان فارسی در چارچوب مذکور با اتخاذ روشی توصیفی ـ تحلیلی است. یافته‌ها نشان‌می‌دهند در ساخت نقشی گروه اسمی مفعولی مبتدای ضمیر گذار و گروه اسمی فاعلی مبتداسازی‌شده در بند بالاتر دارای نقش گفتمانی‌اند. در بند پایین‌تر ضمیر واژهبستی و وند تصریفی فعل (شناسه) نقش موضوعی را ایفا کرده و با نقش گفتمانی به‌صورت ارجاعی بر طبق شروط خوش‌ساختی مطابقه پیدا کرده‌اند. در ساخت سازه‌ای، شناسه به‌عنوان جزء صرفی بر‌خلاف ضمیر واژهبستی فعل فاقد گره‌ای مستقل است. در ساخت نقشی، مشخصۀ معنایی نقش مفعول «رایی» در ارزش نقش مبتدا در بند بالاتر قرار می‌گیرد و مبتدا توسط پس‌اضافۀ «را» دارای حالت مفعولی است. اما به‌دلیل آنکه نقش‌های موضوعی به‌صورت موضعی در یک بند تعیین می‌شوند، در ساخت‌سازه‌ای برای رعایت شروط خوش‌ساختی بر مبنای اصل اقتصاد، در جایگاه متعارف گروه اسمی بند پایین‌تر مقولۀ تهی به‌صورت برون‌مرکز ملزم شده است.
مفعول بدون پس‌اضافۀ «را» نیز رفتاری مشابه دارد، با این تفاوت که فاقد ابزار صرفی برای تعیین نقش مفعول است. ازاین‌سو، در ساخت سازه‌ای به‌صورت درون‌مرکز مقولۀ تهی در گروه فعلی بند پایین‌تر درنظر گرفته شده است.
مفعول بدون پس‌اضافۀ «را» نیز رفتاری مشابه دارد، با این تفاوت که فاقد ابزار صرفی برای تعیین نقش مفعول است. ازاین‌سو، در ساخت سازه‌ای به‌صورت درون‌مرکز مقولۀ تهی در گروه فعلی بند پایین‌تر درنظر گرفته شده است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |