Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

---

هدف از پژوهش حاضر بررسی مفهوم وجهه در فرهنگ ایرانی و به کاوش دربارۀ مفهوم «رو» و ارتباط آن با «آبرو» در جامعۀ ایرانیان فارسی‌زبان است. داده‌ها به شیوۀ قوم‌نگاری گفتار، یعنی از طریق بررسی کاربرد واژۀ «رو» و اصطلاح­ها و باهم‌آیی­های آن در گفت‌وگوهای روزمره، وبلاگ­ها، فیلم­ها و مجموعه‌های تلویزیونی گردآوری و سپس در بافت کاربردی خود تحلیل معنایی و کاربردشناختی شده‌اند و در پرتو نظریه‌های غالب وجهه، تحلیل و بررسی شده‌اند. بررسی­ها نشان می‌دهد وجهه در فرهنگ ایرانی دو بُعد دارد: یکی «آبرو» که انگارۀ عمومی و مثبت فرد و گروهی را که فرد عضو آن است، نشان می‌دهد و در آن بیش از همه بر به رسمیت شناخته شدن توانمندی­ها، مهارت­ها و شایستگی­ها، شأن اجتماعی و تمایز بین دو قلمرو بیرون و درون تأکید می‌شود و دیگری، «رو»، که منِ خصوصی یا فردی است و آن بعد از انگارۀ فرد را نشان می‌دهد که منفی است و می‌بایست پنهان شود. نتایج همچنین نشان می‌دهند که از کاربردهای مهم «رو نشدن»، «پررویی» و «رودادن» سرکوب فردیت و ابراز وجود است که با عنوان­هایی مثل شرم، حیا، فروتنی و شکسته‌نفسی در نظام توقعات و انتظارات اجتماعی ارزش اخلاقی مثبت محسوب می‌شوند. کاربردهای «رو» و «آبرو» با حفظ یا تهدید وجهه و قضاوت­های ادب/بی‌ادبی در ارتباط­اند، ولی نه آن‌گونه که در نظریۀ ادب براون و لوینسن (1987) پیش‌بینی شده است. این اصطلاح­ها راهبردهای زبانی نیستند، بلکه ارزش­های نظم اخلاقی هستند که ادب و بی‌ادبی بر مبنای آن­ها سنجیده می‌شود و در هر موقعیت با راهبردهای مختلف بیان می‌شوند.
 

واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: آبرو، رو، وجهه، نفی فردیت، فرهنگ ایرانی

متن کامل [PDF 370 kb]   (2281 دریافت)    

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---