دوره 9، شماره 5 - ( 1397 )
جلد 9 شماره 5 صفحات 171-147 |
برگشت به فهرست نسخه ها
افسانه میری1 
، محمدجواد مهدوی* 2، شهلا شریفی3 ، بهروز محمودی بختیاری4
، محمدجواد مهدوی* 2، شهلا شریفی3 ، بهروز محمودی بختیاری4
1- دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
2- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، mahdavy@um.ac.ir
3- دانشیار گروه زبان شناسی همگانی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
4- دانشیار گروه هنرهای نمایشی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، mahdavy@um.ac.ir
3- دانشیار گروه زبان شناسی همگانی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
4- دانشیار گروه هنرهای نمایشی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده: (8622 مشاهده)
در جستار پیش رو، سعی کردهایم با توجه به نظریۀ «نابرابری قدرت در دیالوگ» فرکلاف، با بررسی دیالوگ‌های بین شخصیت‌های متضاد و هم‌تراز، در رمان آتش بدون دود نادر ابراهیمی، به شناخت شخصیت‌های قدرت‌مدار یا منفعل بپردازیم و از نگاه و جانبداری‌های ایدئولوژیک نویسنده رمز گشایی کنیم. برای نظم بیشتر این چارچوب نظری، از پرسشهای مطرحشده در مدل پیشنهادی شورت (1996) برای شناخت قدرت در دیالوگ نیز استفاده شد، تا نوع روابط و نحوۀ تسلط قطب‌های شخصیتی داستان «گالانپهلوان متکی بر قدرت بدنی» و « آلنی قهرمان متکی بر قدرت فکر و اندیشه» تجزیه و تحلیل شود.
تجزیه و تحلیل داده‌های بررسیشده، حاکی از آن است، نحوۀ برخورد دو شخصیتمحوری رمان، در دیالوگ با دیگران، نسبت مستقیم با فراز و نشیب‌های دوران زندگی آنان دارد. دیالوگ‌های گالان با اطرافیانش به افراد خاصی محدود است و بهمرور این دایره تنگ‌تر میشود و بههمراه آن، از قدرت او نیز کاسته میشود و با مرگش، هژمونی زورگویی و تسلط قهری و اجباری او پایان میپذیرد. در حالی که، آلنی نهتنها با همۀ مردم به‌خصوص، زنان و اقشار طبقۀ پایین اجتماع وارد گفت‌وگو میشود؛ بلکه آنان را وادار می‌کند تا محور گفت‌وگو با اطرافیانشان قرار بگیرند. این عمل، باعث افزایش پذیرش مرام فکری و سیاسی او میشود و بعد از مرگش نیز تفکراتش در سخن و عمل نسل بعدی به‌سرعت تکثیر میشود.
تجزیه و تحلیل داده‌های بررسیشده، حاکی از آن است، نحوۀ برخورد دو شخصیتمحوری رمان، در دیالوگ با دیگران، نسبت مستقیم با فراز و نشیب‌های دوران زندگی آنان دارد. دیالوگ‌های گالان با اطرافیانش به افراد خاصی محدود است و بهمرور این دایره تنگ‌تر میشود و بههمراه آن، از قدرت او نیز کاسته میشود و با مرگش، هژمونی زورگویی و تسلط قهری و اجباری او پایان میپذیرد. در حالی که، آلنی نهتنها با همۀ مردم به‌خصوص، زنان و اقشار طبقۀ پایین اجتماع وارد گفت‌وگو میشود؛ بلکه آنان را وادار می‌کند تا محور گفت‌وگو با اطرافیانشان قرار بگیرند. این عمل، باعث افزایش پذیرش مرام فکری و سیاسی او میشود و بعد از مرگش نیز تفکراتش در سخن و عمل نسل بعدی به‌سرعت تکثیر میشود.
واژه‌های کلیدی: واژه‌های کلیدی: نادر ابراهیمی، آتش بدون دود، نورمن فرکلاف، تحلیل انتقادی گفتمان، مایکلشورت، نوبت‌گیری.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |