1- دانش آموخته دکتری معماری، گروه هنر و معماری، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
2- استاد دانشکده هنر و معماری، گروه معماری و شهرسازی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران ، Frh_habib@yahoo.com
3- استاد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (9819 مشاهده)
بازار ایرانی یکی از عناصر مهم و تأثیرگذار در شهرهای ایرانی است و عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، کالبدی و فرهنگی دارد. امکان بررسی معنا و کارکرد این بازار درقالب رویکردهای تحلیل متن، مانند زبانشناسی و نشانهشناسی، وجود دارد. متن بازار ایرانی دارای ویژگیهای دلالتی است. به عبارت دیگر، خود متن و عوامل سازنده آن همگی دارای قابلیت تداعی معنا هستند. حال با توجه به اینکه هدف این پژوهش تدوین مدل مفهومی برای خوانش مناسب و بررسی مؤلفههای اثرگذار در ایجاد معنا در بازار ایرانی بهمثابه یک متن و بهعنوان برشی از شهر با چارچوب نشانهشناسی لایهای است، باید لایههای آن شناسایی و نمود عینی شبکه رمزگان در یک کنش ارتباطی مشخص شود. بنابراین، پس از تبیین مفاهیم پایه و تشریح ضرورتهای نظری حوزه نشانهشناسی معماری، لایههای دخیل در این خوانش شناسایی و با رویکرد نشانهشناسی لایهای بهطور دقیق واکاوی خواهند شد. روش نشانهشناسی نظریهبنیاد درقالب یک شیوه تحلیلی به محقق کمک میکند که با شناسایی نشانهها و کدهای موجود در معماری ایرانی، ضمن بررسی نشانهها و تغییر نوع آنها، لایههای موجود در بازار ایرانی را شناسایی و عوامل مؤثر بر خوانش مطلوب و رمزگشایی مناسب در آن را بررسی کند. نتایج پژوهش نشان میدهد که بازار متنی است که لایههای متعدد آن بر یکدیگر لغزیده و مناسبات انحصارطلبانه و جداییطلبانه عناصر بنا به مناسبات همپوشانی و نفوذ تبدیل شده است. لایههای کالبدی، کارکردی، محیطی، زمانی و معنایی با هم آمیخته و یگانه شدهاند و یک کلیت نظاممند به نام بازار را بهوجود آوردهاند. درواقع، مجموعههای لایههای همنشین و نظامهای درگیر در این بنا پشتیبانیکننده یکدیگر و انسجامآفرین هستند و خوانش مناسب بازار ایرانی باتوجه به حمایتگری لایههای کالبدی، کارکردی، معنایی، محیطی و زمانی امکانپذیر است؛ بهگونهای که خوانش این مجتمع همبافته نشانهای، بر احساس مخاطب در حرکت درون رمزگان کالبدی و فراکالبدی بازار ایرانی متکی است.
نوع مقاله:
مقاله مروری - تحلیلی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1397/8/4