1- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی, دانشگاه تبریز
2- دانش آموخته دکتری زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی ، safai.atu@gmail.com
3- استادیار زبانشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
چکیده: (8237 مشاهده)
این مقاله در چارچوب «ردهشناسی نقشگرای نظاممند» و با تکیه بر تعمیمهای ردهشناختی متیسن (2004) کوشیده است، رفتارهای ردهشناختی نظام آغازگر دو زبان فارسی و ترکی آذری را که به لحاظ نَسبی به دو خانواده زبانی متفاوت متعلقاند، توصیف و مقایسه کند. به بیانی مشخصتر، این پژوهش تلاش کرده است به این پرسش اساسی پاسخ دهد که با توجه به تعمیمهای ردهشناختی متیسن، نظام آغازگر و مشخصاً سه زیرنظام «نشانداری آغازگر»، «گزینش آغازگر»، و «نوع آغازگر» در زبان فارسی چه تفاوتها و شباهتهایی با آن نظامها در زبان ترکی آذری دارند.
مطالعه حاضر نشان داد که دو زبان فارسی و ترکی آذری 1) دارای ساخت آغازگری ـ پایانبخشی تقریباً همانند هستند، 2) با آغازگرهای بینشان و نشاندار به یک شکل برخورد میکنند، 3) افزون بر آغازگر ساده، دارای آغازگر چندگانه نیز هستند، 4) با عناصر سازنده آغازگر چندگانه به یک شکل برخورد میکنند و 5) دارای نظام آغازگر وجهآزاد هستند. این یافتهها نشان میدهد که دو زبان فارسی و ترکی آذری که به لحاظ نَسبی کاملاً متفاوت هستند، دارای نظام آغازگر و مشخصاً سه زیرنظام «نشانداری آغازگر»، «گزینش آغازگر»، و «نوع آغازگر» مشابهی هستند. این نتیجه با «اصل سازگاری محوری» همسو است. بر اساس این اصل، زبانها با توجه به محور جانشینی/ نظام و نه محور همنشینی/ ساخت، گرایش به سازگاری بیشتر با یکدیگر دارند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی تطبیقی انتشار: 1397/11/12