استادیار گروه زبان و ادبیات ژاپنی دانشکده زبانها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران ، ayathosseini@ut.ac.ir
چکیده: (10342 مشاهده)
با اینکه ترجمه از زبان واسطه (ترجمۀ متونی که خود حاصل ترجمهاند) از دیرباز در حوزۀ ادبیات و سایر حوزهها رواج داشته است، اما تنها در سالهای اخیر در مطالعات ترجمه به آن توجه شده است. مقالۀ حاضر میکوشد بیاعتنا به سوگیریهای رایج، تفاوتهای ترجمۀ ادبی از زبان واسطه را با ترجمه از زبان اصلی آشکار سازد. برای رسیدن به این هدف، رمان ژاپنی باران سیاه بهعنوان مطالعۀ موردی انتخاب شد. این رمان دارای دو ترجمۀ فارسی است که یکی از زبان واسطه (روسی) و دیگری از متن اصلی (ژاپنی) ترجمه شده است. برای ارزیابی کیفیت این دو ترجمه، از انگارۀ جولیان هاوس ( 1997, 2001, 2015) استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان داد که ترجمۀ بیواسطه ترجمهای آشکار بود که در آن مؤلفههای فرهنگی متن مبدأ تا حد زیادی حفظ شده است، درحالی که ترجمه از زبان واسطه با ایجاد «صافی فرهنگی» رنگ و بوی بومی به خود گرفته و به ترجمهای پنهان تبدیل شده بود. هاوس در انگارۀ خود خطاهای ترجمه را به دو دسته خطاهای آشکار و خطاهای پنهان تقسیم میکند. نتیجۀ مطالعۀ حاضر نشان داد که ترجمۀ بیواسطه فاقد خطاهای پنهان بود، درحالی که در ترجمه از زبان واسطه خطای پنهان مشاهده شد. هاوس خطاهای آشکار را نیز به دو دسته ناهمخوانی معنایی بین متن مبدأ و مقصد و تخطی از قواعد زبان مقصد تقسیم میکند. بررسیها نشان داد که تعداد خطاهای دستۀ اول در ترجمۀ باواسطه بسیار بیشتر از ترجمۀ بیواسطه بود، درحالی که تعداد خطاهای دستۀ دوم در ترجمۀ بیواسطه اندکی بیشتر از ترجمه از زبان واسطه بود.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی تطبیقی انتشار: 1399/11/10