استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران
چکیده: (11548 مشاهده)
حروف جارّه از واژگان چندمعنی و بسیار انعطافپذیر در زبان قرآن بهشمار میآیند و دارای مفاهیم گستردهای هستند. خداوند از این ویژگی به بهترین وجه برای افادۀ مقصود خود کمک گرفته است. مسلماً کاربست نظریۀ پیشنمونه در تحلیل معنیِ کانونی و معانی شعاعیِ این حروف میتواند شبکۀ معنایی منسجمی برای هر یک از آنها بهدست دهد. بر این اساس، نوشتار حاضر سعی دارد تا با کاربست نظریۀ پیشگفته و با تکیه بر روش توصیفیـ تحلیلی، معانی گوناگون حرف جر «علی» را در گفتمان قرآنی تبیین، و جهانبینی حاکم بر آنها را استخراج کند. بررسی دادههای قرآنی بر این نکته اذعان دارد که معنی کانونی حرف جرّ «علّی»، «استعلاء» است. این معنی، هستۀ مرکزی شبکۀ معنایی منسجمی بهشمار میرود که از دوازده معنی شعاعی در دو خوشۀ معنایی (توافقی و تقابلی) مبتنی بر معنای نخست تشکیل شده است. گفتنی است با استفاده از الگوی شناختی پیشنمونه، نیابت «علی» از حروف جارۀ «مِن»، «فی»، «باء» و «لام» در گفتمان قرآنی مخدوش شد.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان و زبان شناسی انتشار: 1396/7/21