استادیار زبان شناسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی ، r.gandomkar@atu.ac.ir
چکیده: (3334 مشاهده)
«وَ» بهمثابۀ تکواژی عطفی که سازههای مختلفی اعم از واژهها و جملات را بههم پیوند میدهد، از دیرباز از منظر منطقی و دستوری موردتوجه منطقدانان و دستورنویسان بوده است. بررسی معنایی این تکواژ در پژوهش حاضر با تکیه بر پیکرهای گفتاری صورت گرفت که از مجموع جملات بیانشده در سه سریال ایرانی در نمایش خانگی، شامل سریالهای هیولا، مانکن و کرگدن بهدست آمده است. در این پژوهش، با درنظر گرفتن عملکرد هر واحد نشانهای درون نظام زبان و برخورداریاش از ارزشی خاص خود و درنظر گرفتن روابط همنشینی سازهها به بررسی این تکواژ پرداختیم. مطالعه «ارزشهای معنایی» «وَ»، یعنی امکانات جایگزینی «وَ» با سایر واحدها روی محور جانشینی ازیکسو و «رفتارهای معنایی» این واحد روی محور همنشینی از سوی دیگر نشان داد که اولاً، «وَ» میتواند روی محور جانشینی دارای ارزشهای «وَ»، «به این دلیل»، «اما»، «درحالی که»، «با»، «واحد آغازین» و «درنتیجه» باشد؛ ثانیاً، این واحد در سطح واژه، در قالب ترکیب عطفی آزاد و مقید، و نیز در قالب نامآواها بهشکل تکرار عطفی قوی و ضعیف، نقش معنایی ایفا کند. «وَ» در سطح جمله با توجه به واحدهای همنشین، یعنی گزارههای p و q میتواند رفتارهای گوناگونی از خود نشان دهد که گویای وابستگیاش به مؤلفههای زمان، جهانهای ممکن، شرطیسازی، نتیجهیابی و الگوهای واقع در جهانهای ممکن است. به این ترتیب، رفتار معنایی «و» کاملاً به رفتارهای معنایی گزارههای p و q وابسته است.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
معناشناسی انتشار: 1400/11/1