استادیار زبانشناسی همگانی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
چکیده: (9184 مشاهده)
هدف از نگارش مقالۀ حاضر، بررسی حذف گروه فعلی و حذف متمم فعلهای وجهی و فعلهای اصلی (فعلهایی که بند را به عنوان متمم میپذیرند) در زبان فارسی است. بدین منظور، پس از مرور و نقد مطالعات انجام شده در رابطه با این ساخت در زبان فارسی، به بررسی حذف متممِ فعل وجهی و فعل اصلی پرداخته میشود. از آنجا که در زبان فارسی نمیتوان گروه فعلی را حذف، و زمان جمله را ابقا کرد، باید گفت که در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، ساخت حذف گروه فعلی (طبق تعریفی که در زبانشناسی زایشی به آن استناد میشود) وجود ندارد. اما در یک ساخت مشابه، امکان حذف متمم فعلهای وجهی جز «باید» و فعلهای اصلی در صورت احراز شرایط حاکم بر حذف وجود دارد. فعلهای وجهی به لحاظ واژ- نحوی فعل اصلی به حساب میآیند و جایگاه نحوی این دو یکسان است، از اینرو، حذف متمم هر دوی آنها یک ساخت واحد تلقی میشود. خروج سازهای مانند مفعول از جایگاه حذف، وجود پدیدۀ مرجع ناپیدا و امکان خوانش دقیق و نادقیق از ویژگیهای نحوی مهم این ساخت به حساب میآیند.نتایج این تحقیق نشان میدهد که در این ساخت، مشخصۀ حذف روی فعل کوچک مینشیند و پس از ارتقای فعل به جایگاه فعل کوچک و بازبینی مشخصههای تعبیرناپذیر از طریق رابطۀ تطابق، متمم فعل حذف میشود اما فعل کوچک ابقا میشود. طبق شواهد مطرح شده، گروه فعلی واقع در بالای گروه متممنما حذف میشود؛ از اینرو، این ساخت، حذف گروه فعلی با ابقای فعل کوچک به حساب میآید.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1395/9/1