1- دانشجوی دکتری زبانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
2- دانشیار زبانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. ، M_Mirdehghan@sbu.ac.ir
چکیده: (2570 مشاهده)
ترتیبواژه در پژوهش حاضر با هدف تعیین ردۀ زبانی زبان ارمنی شرقی نسبتبه گروه زبانهای «اروپا ـ آسیا» و «جهان» برمبنای «نظریۀ سوی انشعاب» درایر (1992) مورد توجه قرار گرفته است. درایر (1992) در این مقاله با عنوان «همبستگیهای ترتیبواژه گرینبرگی»، 23 جفت همبستگی «همالگو با فعل» و «همالگو با مفعول» را برای تعیین ترتیبواژه در زبانها معرفی کرده و نیز «نظریۀ هسته ـ وابستۀ» گرینبرگ (1963) را موردانتقاد قرار داده و با ارائۀ «نظریۀ سوی انشعاب» به این نتیجه رسیده است که زبانها تمایل دارند راست ـ انشعاب یا چپ ـ انشعاب باشند. بر این مبنا در پژوهش حاضر بر روی زبان ارمنی شرقی برآنیم تا به پرسش زیر بپردازیم: زبان ارمنی شرقی در مقایسه با زبانهای اروپا ـ آسیا و همچنین در مقایسه با زبانهای جهان به کدامیک از ردههای مفعول ـ فعل یا فعل ـ مفعول تعلق دارد؟ در رسیدن به هدف پژوهش، نوزده جفت از همبستگیهای درایر که در گونۀ ارمنی شرقی دارای مصداق هستند، با استناد بر دادههای زبانیِ گردآوریشده به روش مصاحبه و نیز از متون مکتوب این گونۀ زبانی، موردبررسی قرار گرفتهاند. نتایج پژوهش نمایانگر آن است که زبان ارمنی شرقی نسبتبه زبانهای «اروپا ـ آسیا»، چهارده مؤلفه از مؤلفههای زبانهای با ترتیب مفعول ـ فعل قوی و پانزده مؤلفه از مؤلفههای زبانهای با ترتیب فعل ـ مفعول قوی و در مقایسه با زبانهای «جهان»، چهارده مؤلفه از مؤلفههای زبانهای با ترتیب مفعول ـ فعل قوی و 14 مؤلفه از مؤلفههای زبانهای با ترتیب فعل ـ مفعول قوی را دارد. نتایج همچنین نشان میدهند که ارمنی شرقی در مقایسه با زبانهای «اروپا ـ آسیا» به زبانهای با ترتیب فعل ـ مفعول قوی و در مقایسه با زبانهای «جهان»، به هر دو گروه زبانهای با ترتیب مفعول ـ فعل قوی و فعل ـ مفعول قوی گرایش دارد. برمبنای نتایج پژوهش میتوان اذعان داشت که زبان ارمنی شرقی برخلاف ادعای درایر (1992) تمایل به راست ـ انشعاب بودن یا چپ ـ انشعاب بودن ندارد و میتوان وضعیتی بین این دو یعنی ردۀ «بینابین» را بهعنوان ردهای مستقل برای ارمنی شرقی درنظر گرفت.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبانشناسی انتشار: 1401/9/10