1- دانشجوی دکتری دانشگاه بوعلی سینا
2- استاد دانشگاه بوعلی سینا ، smm.basu@yahoo.com
3- استادیار دانشگاه بوعلی سینا
چکیده: (1650 مشاهده)
کاربردشناسی زبان از شاخههای اصلی زبانشناسی است که انسجام گفتمانی را حاصل تعامل کاربران زبان و بافت متن می داند؛ از این رو موضوع آن مطالعه توانایی و قابلیتهای استفاده از زبان و ساختن جملات مرتبط با بافت است تا نشان دهد که چگونه گفتار در موقعیتها معنا می یابد. کاربردشناسی زبان به مطالعه معنا میپردازد؛ معنایی که گوینده آن را منتقل میکند و شنونده یا خواننده آن را تفسیر میکند. در این میان احتجاج و برهانورزی فرایندی ارتباطی- زبانی است که متکلم در راستای تغییر نگرش و دیدگاه مخاطب آن را بهکار میگیرد و در جهت اهداف موردنظر، اندیشه وی را به تکاپو وا میدارد و در این فرایند از فنون و شیوههای گوناگونی بهره میگیرد. در جستار پیشرو شگردهای برهانورزی در شماری از ضربالمثلهای نهجالبلاغه مورد نقد و تحلیل قرار گرفت تا از این رهگذر خوانش و فهم دقیقتری از این امثال به دست آید. برای انجام این پژوهش تعداد 95 نمونه از مَثَلهایی که تکنیکهای برهانورزی در آنها دارای فراوانی بیشتری بودند، بر اساس کتاب «الأمْثالُ وَ الحِکَمُ المُسْتَخْرَجَهُ» نوشته محمد الغروی، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که امام علی(ع) ضمن توجه به قوانین تطور زبان، در جهت اقناع و متقاعدسازی مخاطب، از انواع راهبردهای زبانی- بلاغی، روشهای اقناع، ساختارهای شبه منطقی، رویکردهای بلاغی، موعظه، تشبیه، کنایه، تمثیل و استعاره بهره جسته و به صورت هنرمندانه، مفاهیم اخلاقی، اجتماعی و سیاسی مورد نظر خویش را در قالب واژگان مطرح نموده که بیانگر توانش زبانی و کاربردشناختی امیر بیان (ع) است.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان عربی