1- پژوهشگر پسادکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س)، عضو گروه پژوهشی مطالعات میانرشتهای قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س)/ تهران، ایران
2- : دکترای تخصصی، استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران ، f_fattahizadeh@alzahra.ac.ir
چکیده: (503 مشاهده)
تجربه انسان به کمک فعّالیّت همراهبا نیرو انسجام پیدا میکند؛ زیرا انسان برای بقا نیاز به برهمکنش با محیط خود دارد و همه برهمکنشهای علّی، مستلزم نیرو هستند. نخستینبار جانسون (1987) به نقش طرحواره نیرو در مفهومسازی رخدادها تأکید کرد .این پژوهش میکوشد تا با روش کتابخانهای به این موضوع بپردازد که کدام طرحوارههای نیروی ارائهشده در معناشناسی شناختی «مدل جانسون» در آیات انفاق بهکار رفته است. همچنین بیشترین بسامد طرحوارههای نیرو و کارکرد آن در درک مفهوم انفاق چگونه است. بهمنظور تحلیل دادههای تحقیق، نخست آموزه اخلاقی در حوزه مفهومی انفاق در قرآنکریم، ازطریق طرحوارههای تصوّری نیرو برمبنای مدل جانسون مورد مطالعه قرار گرفته و حدود چهلویک آیه در این زمینه استخراج شده است. اهمّیّت موضوع انفاق و وجود طرحوارههای تصوّری نیرو در آن، علّت انتخاب این مفهوم اخلاقی میباشد. بهمنظور رسیدن به مقصود، حالات هفتگانه نیرو در حوزه مفهومی انفاق در چهارچوب طرحوارههای تصوّری مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه اینکه طرحوارههای تصوّری نیروی الزام با اختلاف زیاد از بیشترین بسامد برخوردار هستند. در زبان استعاری، فشاری که در کلام وحی در قالب امرونهی، تشویق و تأکید وجود دارد، بهمثابه نیروی الزام است. پساز طرحواره نیروی الزام، طرحواره انسداد با اختلاف بسامد، از بیشترین فراوانی برخوردار است. در قرآنکریم عواملی مانند: بخل، نِفاق، کفر، کینه و ... بهعنوان مانع راه انفاق معرفی شدهاند. ضمناینکه طرحواره نیروی «انحراف از مسیر» در مفهومسازی آیات انفاق وجود ندارد؛ زیرا به استناد قرآنکریم «انفاق» به کمال و نیکیها هدایت میکند و رهروان را به قرب حقتعالی و رحمت الهی، نائل میگرداند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
معناشناسی