جستجو در:
مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- استادیار سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ، najafimasoume@yahoo.com
2- استادیار فرهنگستان زبان و ادب فارسی
3- دانشگاه پیام نور
2- استادیار فرهنگستان زبان و ادب فارسی
3- دانشگاه پیام نور
چکیده: (1706 مشاهده)
پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیچیدگی نحوی متون کتاب‌های درسی تالیف شده برای دانش‌آموزان ایرانی به زبان فارسی انجام شده است. اصول نظری پژوهش بر دستور وابستگی تنی‌یر (1959) استوار است که از طریق بررسی روابط وابستگی بین عناصر هسته و وابسته در گروههای نحوی، به توصیف ساختهای نحوی در زبانهای گوناگون میپردازد. در این پژوهش بطور ویژه، ساختهای بنیادین ارائه شده توسط طبیب‌زاده (1380، 1385، 1391) برای مقایسه به کار گرفته شده است. داده‌ها از بررسی 211 متن متعلق به کتاب‌های درسی استخراج شده است. برای گردآوری داده‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، 633 جمله از کل متون درسی انتخاب و ساخت بنیادین آنها استخراج گردیده است. جمله‌های استخراج شده، با نرم‌افزار اکسل یکپارچه و در محیط SPSS تحلیل شده است. نتایج نشان داد علاوه بر ساختهای بیست و چهارگانه ارائه شده برای زبان فارسی، ساختهای بنیادین ||فا، متح، مس||، ||فا، متح، متح، مس|| هم در متون کتاب‌های درسی کاربرد داشته است و پرکاربردترین ساختهای بنیادین در جملات متون کتاب‌های درسی تمامی پایهها ساختهای دوظرفیتی بودند. بررسی متمم‌ها نشان داد که در جملات کتاب‌های سه پایه به ترتیب، فاعل اسمی 96.4%، متمم حرف اضافه‌‌ای 41.9% ، متمم مستقیم 31.4%، ، مسند 17.2% و متمم بندی 15.3% بیشترین کاربرد را داشته‌اند. یافته‌های پژوهش حاضر با شناسایی میزان پیچیدگی نحوی جملات متون کتاب‌های درسی کودکان 10 تا 12 ساله، نیمرخ رشد زبانی آنها را نشان می‌دهد. نتایج این تحقیق میزان خوانش‌پذیری متون آموزشی تالیف شده برای دانش‌آموزان ایرانی را نشان می‌دهد و می‌تواند برای مولفین کتاب‌های آموزشی کاربرد داشته باشد.
واژه‌های کلیدی: پیچیدگی نحوی، ساخت بنیادین جمله، دستور وابستگی، انسجام‌سنج، کتاب درسی، دوره ابتدایی، زبان فارسی.
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |