دوره 16، شماره 4 - ( 1404 )                   جلد 16 شماره 4 صفحات 242-213 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Khodayar E, shafiee S. The Analysis of Speech Act and its Transformation in Persian Mirajnamehs based on Borrowing Approach. LRR 2025; 16 (4) :213-242
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-70901-fa.html
خدایار ابراهیم، شفیعی سمیرا. تحلیل کنش گفتار و گشتارهای آن در معراج‌نامه‌های فارسی با رویکرد اقتباسی. جستارهای زبانی. 1404; 16 (4) :213-242

URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-70901-fa.html


1- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیبت مدرس، تهران، ایران
2- پژوهشگر پسادکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران ، shafiee.mjs@gmail.com
چکیده:   (3348 مشاهده)
معراج‌نامه‌ها متونی روایی هستند که بهطور اخصّ به سیر ملکوتی پیامبر (ص) اطلاق می‌شوند. پدیدآورندگان این متون، آثارشان را با تقلید یا اندکی تغییر از متون متقدّم سروده‌اند. در این مقاله، با رویکرد کنش گفتار سرل و بیش‌متنیّت ژنت، و روش تحلیلی ـ توصیفی، به بررسی تأثیر و تأثّر ساختاری و زبانیِ معراج‌نامه‌ها می‌پردازیم. فرض بر این است که ارتباط این متون، بیش‌متنی است و راویان متأخّر به صورت آگاهانه در سرودن اشعارشان به راویان متقدّم نظر داشته‌اند. با بررسی 26 پی‌رفت مشابه به این نتیجه رسیدیم که آثار سنایی و خاقانی با 17 شاعر تابع، پیش‌متن سایر متون بوده‌ و سنایی، قوّامی، اخسیکتی و مولانا تابع دیگر شاعران نبوده‌اند. تغییر نسبت به تقلید در شاعران متأخّر بیشتر بوده، گشتار کمّی افزایش از نوع گسترش زیبایی‌شناختی و گشتار کاربردی از نوع کیفی درونی بسامد بالاتری داشته است. متنوّع‌ترین کنش‌های گفتاری از آنِ هلالی و پربسامدترین مربوط به خواجو است. دلایل بسامد بالای کنش‌های گفتاری در پی‌رفت‌های مشابه عبارت‌اند از: بیان جزئیّات، افزودن آرایه و اپیزود کنشی و کنشگران، توصیف، طرح مباحث تعلیمی و اخلاقی، ایجاد تقابل بین دو مفهوم یا شخصیت، گفت‌وگوسازی و استفاده از شخصیت‌های کمکی.
 
متن کامل [PDF 1105 kb]   (239 دریافت)    
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی | موضوع مقاله: زبان فارسی
انتشار: 1404/2/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.